ΣΟΣ ΣΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΓΙΑ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ 2015-2016

ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΟΛΟΥ

Ο Α λογομαχεί έντονα με τη φίλη του Β στην εξοχική κατοικία της τελευταίας και πάνω στον καβγά βγάζει το περίστροφό του και την πυροβολεί για να την σκοτώσει. Η Β τραυματίζεται σοβαρά. Ο Α νομίζει πως έχει πεθάνει και βάζει φωτιά στο σπίτι για να εξαφανίσει τα ίχνη του. Η Β όμως δεν έχει πεθάνει, αλλά ο θάνατός της προκαλείται από την πυρκαγιά.

Ερωτάται:

(α) Ποια είναι η ευθύνη του Α;

(β) Ποια θα είναι η ευθύνη του Α αν κτύπησε την Β με σκοπό να χάσει τις αισθήσεις της, αλλά η Β είχε ήδη πεθάνει από το κτύπημα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Α

Η πρώτη περίπτωση του πρακτικού είναι περίπτωση «γενικού δόλου» (Dolus Generalis). Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο δράστης νομίζει από πλάνη του ότι επήλθε το εγκληματικό αποτέλεσμα που επεδίωκε και προβαίνει σε μια παραπέρα ενέργεια από την οποία για πρώτη φορά επέρχεται το αποτέλεσμα αυτό.

Κατά μία άποψη (Χωραφάς) ο δράστης πρέπει να τιμωρηθεί για απόπειρα ανθρωποκτονίας σε πραγματική αληθινή συρροή προς ανθρωποκτονία από αμέλεια.

Κατά ορθότερη γνώμη (Μυλωνόπουλος, Ανδρουλάκης, Κοτσαλής) η λύση αυτή είναι αντίθετη  με το κοινό περί δικαίου αίσθημα το οποίο απαιτεί ο δράστης να τιμωρηθεί για τετελεσμένη ανθρωποκτονία με πρόθεση. Δηλαδή, πρέπει να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας στην πρώτη πράξη (πυροβολισμό του Α) η οποία και αιτιώδη συνάφεια έχει με το αποτέλεσμα (θάνατο της Β) και δόλια είναι, για αυτό και εκπληρώνει τους όρους του άρθρου 299. Βέβαια η αιτιώδης διαδρομή μέχρι το θάνατό της Β αποκλίνει από τη διαδρομή που είχε προβλέψει ο δράστης, αλλά η απόκλιση δεν είναι ουσιώδης. Γιατί η πρόκληση του θανάτου της Β για πρώτη φορά από την πυρκαγιά βρίσκεται από την αρχή μέσα στα όρια του προβλέψιμου και αποδεκτού. Επομένως, ο Α θα τιμωρηθεί για ανθρωποκτονία με πρόθεση (άρθ. 299 παρ. 1 ΠΚ) (ενδεχόμενα να εφαρμοσθεί η παρ. 2 του άρθ. 299 ΠΚ, αν ο Α αποδείξει βρασμό ψυχικής ορμής). Πέραν της ευθύνης του αυτής, θεμελιώνεται και ευθύνη για εμπρησμό (άρθ. 264 ΠΚ) σε αληθινή κατ’ ιδέα συρροή με την ανθρωποκτονία με πρόθεση.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Β

Στη δεύτερη περίπτωση του πρακτικού που είναι περίπτωση «αντιστρόφου γενικού δόλου» ο Α θα τιμωρηθεί επίσης, για ανθρωποκτονία με πρόθεση (άρθ. 299 παρ. 1 ΠΚ) γιατί η απόκλιση της αιτιώδους διαδρομής που έλαβε χώρα από εκείνη που ο δράστης είχε προβλέψει να λάβει χώρα είναι επουσιώδης. Η ευθύνη για εμπρησμό είναι και εδώ ακέραιη. 


Πηγή: 151 Πρακτικά Γενικού Ποινικού, Συγγραφέα: Άλκη Καραγιαννόπουλου