ΣΟΣ ΣΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΓΙΑ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ 2015-2016

ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΠΑΙΔΟΚΤΟΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ, ΑΝΘΡΩΠΟΚΤΟΝΙΑΣ ΜΕ ΠΡΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΠΑΤΕΡΑ

Ο Α και η Β είχαν αποκτήσει τέσσερα παιδιά και με μεγάλες δυσκολίες λόγω της οικονομικής ανέχειάς τους, κατόρθωναν να τα συντηρούν. Τώρα που η Β είναι στις μέρες της για να γεννήσει και πέμπτο παιδί, η απελπισία τους είναι ακόμη μεγαλύτερη.

Η Β γεννά το παιδί στην κλινική της περιοχής τους και οι Α και Β αποφασίζουν να το σκοτώσουν. Έτσι λίγες ώρες μετά τον τοκετό στις 12^η ώρα και μεσάνυχτα εισέρχονται με χίλιες προφυλάξεις στο «θάλαμο νεογνών» και πλησιάζουν το κρεβατάκι όπου κοιμάται ένα βρέφος. Νομίζουν πως είναι το δικό τους και το σκοτώνουν. Όμως αυτό ανήκει στην Γ.

(α) Πως ευθύνονται οι Α και Β;

(β) Πως θα ευθύνονταν οι Α και Β, αν ήθελαν να σκοτώσουν το παιδί της Γ και κατά λάθος σκότωναν το δικό τους;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Α

Στην πρώτη περίπτωση: Ειδικότερα για την Β: Υλικό αντικείμενο του εγκλήματος της παιδοκτονίας του άρθ. 303 ΠΚ είναι η λέξη του άρθρου «το παιδί της». Δηλαδή παιδοκτονία υπάρχει όταν η μητέρα με πρόθεση σκοτώνει το παιδί της κατά τον τοκετό ή μετά τον τοκετό, αλλά ενώ εξακολουθούσε ακόμη η διατάραξη του οργανισμού της από τον τοκετό. Όλα τα στοιχεία της υποκειμενικής και αντικειμενικής υπόστασης του άρθρου αυτού υπάρχουν στην περίπτωση του πρακτικού, εκτός από το υλικό αντικείμενο που αυτό απαιτεί, γιατί η Β σκότωσε όχι το παιδί της αλλά ξένο παιδί.

Στην πραγματικότητα δηλαδή η πράξη της Β είναι ανθρωποκτονία του άρθ. 299 παρ.1 ΠΚ . Αυτό όμως το αγνοεί, αφού νομίζει ότι φονεύει το δικό της παιδί.

Στο άρθρο 30 παρ. 2 ΠΚ, ορίζεται ότι «δεν καταλογίζονται στο δράστη τα περιστατικά που κατά νόμο επαυξάνουν το αξιόποινο αν τα αγνοούσε». Αυτό συμβαίνει στην Β: Αγνοεί ότι διαπράττει ανθρωποκτονία με πρόθεση, νομίζει από πλάνη ότι τελεί παιδοκτονία. Θα της καταλογιστεί παιδοκτονία γιατί τα περιστατικά της ανθρωποκτονίας που επαυξάνουν την ευθύνη και την ποινή της αγνοούσε ότι τα πραγματώνει. Η πραγματική της πλάνη λοιπόν, αναφερόμενη στο υλικό αντικείμενο του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας θα έχει σαν συνέπεια την εφαρμογή του άρθ. 303 ΠΚ (που είναι προνομιούχα παραλλαγή της ανθρωποκτονίας με πρόθεση) και όχι του άρθ. 299 παρ. 1 ΠΚ (που είναι το βασικό έγκλημα).

Ο Α θα τιμωρηθεί για ανθρωποκτονία με πρόθεση (άρθ. 299 παρ. 1 ΠΚ) γιατί η επιεικέστερη διάταξη του άρθρου 303 ΠΚ ορίστηκε μόνο υπέρ της μητέρας που βρίσκεται σε μια διατάραξη της συνείδησης της λόγω του τοκετού, η οποία έχει σαν συνέπεια να καθίσταται πρόσωπο «ελαττωμένου καταλογισμού» (βλ.άρθ. 36 ΠΚ). Η ιδιαίτερη αυτή κατάσταση της μητέρας θα ωφελήσει μόνο αυτή, οι δε υπόλοιποι συμμέτοχοι (συναυτουργοί, ηθικοί αυτουργοί κ.λπ.) θα υπαχθούν στο άρθρο 299 παρ. 1 ΠΚ. Αυτά ορίζονται στο άρθ. 49 παρ. 2 ΠΚ (που ρυθμίζει τη συμμετοχή στα μη γνήσια ιδιαίτερα εγκλήματα μεταξύ των οποίων και η παιδοκτονία). Έτσι, οι Α και Β θα τιμωρηθούν για ανθρωποκτονία με πρόθεση ο πρώτος και για παιδοκτονία η δεύτερη που τελέστηκαν κατά συναυτουργία (άρθ. 45 ΠΚ).

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Β

 

Στη δεύτερη περίπτωση, κατά την οποία η Β έχει δόλο τέλεσης βασικού εγκλήματος, δηλαδή του άρθ.299 παρ. 1 ΠΚ, αγνοώντας ότι πραγματώνει προνομιούχα παραλλαγή του βασικού, δηλαδή του άρθ. 303 ΠΚ, η Β θα τιμωρηθεί για ανθρωποκτονία με πρόθεση, αφού η πρόθεσή της να φονεύσει το ξένο παιδί είναι δεδομένη, έστω και αν τελικά σκοτώνει το παιδί της. Εδώ η Β αγνοεί ότι συντρέχει περιστατικό το οποίο θεμελιώνει προνομιούχα παραλλαγή και μειώνει αποκλειστικά την ενοχή της. Όπως γίνεται δεκτό, αν πρόκειται για περιστατικό τέτοιου είδος η πραγματική κατάσταση δεν ωφελεί το δράστη γιατί μια περίσταση που παρέμεινε άγνωστη σε αυτόν δεν μπορεί να επηρεάσει την ψυχική του στάση. Αφού η ψυχική πίεση χάριν της οποίας θεσπίστηκε το άρθ. 303 ΠΚ δεν υπήρξε στη Β, το γεγονός ότι αντικειμενικά συνέτρεξαν οι όροι της ψυχικής πίεσης είναι νομικά αδιάφορο.

Η ευθύνη του Α είναι επίσης για ανθρωποκτονία με πρόθεση όπως και στην πρώτη περίπτωση.

Πηγή: 151 Πρακτικά Γενικού Ποινικού Άλκη Καραγιαννόπουλου