ΛΥΜΕΝΟ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ (ΑΠΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΧΟΛΗΣ)

ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΕ ΣΩΜΑΤΕΙΟ Σ.Ο.Σ. ΓΙΑ 2014-2015 (ΕΧΕΙ ΚΑΙΡΟ ΝΑ ΠΕΣΕΙ)

Οδηγίες προς ναυτιλομένους: Διαβάζουμε προσεχτικά το πρακτικό, κρατάμε σημειώσεις στο πρόχειρο αν αυτό μας βοηθάει, θυμόμαστε πάντα ότι όταν πέφτει σωματείο μας ζητάνε ευθύνη οργάνου και σωματείου έναντι τρίτων και αν έγιναν σωστά οι διαδικασίες, τίποτα άλλο δεν έχουν να μας ρωτήσουν, ίδρυμα και επιτροπή εράνων δεν πέφτει ποτέ στις Γενικές Αρχές, βρίσκουμε τα άρθρα από τις γενικές αρχές και με ανοικτό τον ασχολίαστο Αστικό Κώδικα ξεκινάμε να ξαναδιαβάζουμε μία μία την παράγραφο και να απαντάμε σε ότι μας ρωτάνε και ΜΟΝΟ, σε αυτό το μάθημα δεν κάνουμε τους έξυπνους, πάμε με το σταυρό στο χέρι! Δεν αναγράφουμε στις απαντήσεις μας θεωρία, πραγματικά περιστατικά και συμπέρασμα απλά σας παραθέτω πως πρέπει να σκεφτόμαστε...

Το Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.) του σωματείου Σ αποφάσισε, σύμφωνα με το καταστατικό, να πουλήσει το ιδιόκτητο διαμέρισμα του Σ, που ήταν στον τελευταίο όροφο πολυκατοικίας, γιατί όταν έβρεχε, έσταζε η οροφή. 

Το Δ.Σ., επειδή σύμφωνα με το καταστατικό εκπροσωπούσε συλλογικά το σωματείο, έδωσε στον Α, μέλος του Δ.Σ., με συμβολαιογραφικό έγγραφο ειδική πληρεξουσιότητα να πουλήσει το διαμέρισμα με όρους που αυτός θα έκρινε ότι συνέφερε το Σ.

Αμέσως μετά, το Δ.Σ. έδωσε στον Α οδηγίες να πληροφορήσει τον αγοραστή για το ελάττωμα του διαμερίσματος, ώστε να μην εκτεθεί το σωματείο σε τρίτους και οι οδηγίες αυτές καταχωρήθηκαν στα πρακτικά συνεδριάσεων του Δ.Σ.

Ο Α, που με πολλές προσπάθειες βρήκε ως αγοραστή τον Χ για να μην τον χάσει, υποσχέθηκε στο συμβόλαιο πωλήσεως ότι το διαμέρισμα δεν έχει κανένα ελάττωμα και ειδικά ότι δεν στάζει η στέγη. 

Όταν όμως ο Χ εγκαταστάθηκε ως κύριος στο διαμέρισμα, αυτό πλημμύρισε με την πρώτη βροχή και ο Χ έστειλε στο σωματείο Σ εξώδικη διαμαρτυρία, όπου έγραφε ότι τον εξαπάτησαν, ζητούσε αποζημίωση για τις ζημιές που έπαθαν τα έπιπλά του και επιφυλασσόταν για κάθε άλλο δικαίωμά του.

Το σωματείο Σ του απάντησε:

(α) ότι αυτό δεν έχει καμία ευθύνη γιατί ο Α ενήργησε "εκτός της εξουσίας" που είχε και μάλιστα αντίθετα προς ρητές οδηγίες που του είχαν δοθεί, 

(β) ότι ο Α δεν ήταν όργανο που το αντιπροσωπεύει ώστε να υπάρχει ευθύνη το σωματείου Σ από το άρθρο 71 ΑΚ και

(γ) ότι σε πώληση δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις για απάτη που έμμεσα επικαλείται ο Χ.

Μετά την απάντηση αυτή του σωματείου Σ, ο Χ ζητάει από το δικηγόρο του να τον πληροφορήσει, ενόψει και των ισχυρισμών του Σ:

1) αν ευθύνεται ή όχι το σωματείο απέναντί του σύμφωνα με το άρθρο 71 ΑΚ

2) αν τυχόν δεν ευθύνεται με το άρθρο 71 ΑΚ, μήπως ευθύνεται με άλλες διατάξεις του ΑΚ

3)  αν μπορεί να ζητήσει ακύρωση της αγοραπωλησίας για απάτη;

Τι απαντήσεις θα δίνατε, πλήρως αιτιολογημένες στα ερωτήματα αυτά του Χ προς το δικηγόρο του;

Απάντηση:

 1) 

Θεωρία:
Σύμφωνα με το άρθρο 71 ΑΚ οι προϋποθέσεις ευθύνης του σωματείου Σ είναι οι εξής:
(α) Η πράξη ή η παράλειψη να αφορά καταστατικό όργανο. Ως καταστατικό όργανο θεωρείται εκείνο που έχει την εξουσία απευθείας από το καταστατικό όπως η διοίκηση, η προσωρινή διοίκηση και ο εκκαθαριστής. Ως όργανα του σωματείου Σ κατά την ΑΚ 71 νοοούνται και εκείνα των οποίων οι εξουσίες συναλλαγής με τρίτους προσδιορίζονται από το κατασταστικό.
(β) Η πράξη ή η παράλειψη του οργάνου πρέπει να έγινε κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που του ανατέθηκαν δηλαδή η πράξη ή η παράλειψη πρέπει να τελεί σε εσωτερική συνάφεια προς την εκτέλεση των καθηκόντων του.
(γ) Η πράξη ή η παράλειψη πρέπει να παράγει υποχρέωση προς αποζημίωση. Υπό την έννοια αυτή η ΑΚ 71 αποτελεί μη αυτοτελή διάταξη, καθώς προϋποθέτει διάταξη που ορίζει την ευθύνη του προσώπου για ζημιογόνο πράξη. Τέτοια υποχρέωση γεννιέται από αθέτηση συμβάσεως, απο αδικοπραξία, από ευθύνη από τις διαπραγματεύσεις κλπ.
Για τις πράξεις ή παραλείψεις των μη καταστατικών οργάνων, η ευθύνη του νομικού προσώπου στηρίζεται στις ΑΚ 334, 922.
Αν η πράξη ή παράλειψη του οργάνου είναι υπαίτια και παράγει υποχρέωση για αποζημίωση, το όργανο ευθύνεται εις ολόκληρον μαζί με το νομικό πρόσωπο. Αν το νομικό πρόσωπο αποζημίωσε τον τρίτο, έχει δικαίωμα αναγωγής κατά του οργάνου για υπαίτια αθέτηση των υποχρεώσεων που πηγάζουν από τη σχέση εντολής (ΑΚ 68 παρ. 2 και 714).

Πραγματικά περιστατικά: (τι λέει το πρακτικό):
Σύμφωνα με τα πραγματικά περιστατικά, ο Α υποσχέθηκε στο συμβόλαιο πωλήσεως ότι το διαμέρισμα δεν έχει κανένα ελάττωμα και ειδικά ότι δεν στάζει η στέγη, ενώ το Δ.Σ. έδωσε στον Α οδηγίες να πληροφορήσει τον αγοραστή για το ελάττωμα του διαμερίσματος, ώστε να μην εκτεθεί το σωματείο σε τρίτους και οι οδηγίες αυτές καταχωρήθηκαν στα πρακτικά συνεδριάσεων του Δ.Σ.

Συμπέρασμα:
Η δήλωση βουλήσεως του σωματείου Σ δεν εξωτερικεύεται στην προκειμένη περίπτωση αφού το όργανο Α που του δόθηκε η σχετική εντολή παρέκκλινε από τα όρια της εντολής (ΑΚ 717) χωρίς να ειδοποιήσει τον εντολέα του (σωματείο Χ) που αν γνώριζε τα πραγματικά περιστατικά δεν θα επέτρεπε να καταρτιστεί η σύμβαση πώλησης του διαμερίσματος προς τον Χ. Επιπλέον, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΑΚ 714 ο εντολοδόχος Α ευθύνεται για κάθε πταίσμα και συγκεκριμένα παρέλειψε συνειδητά ότι το διαμέρισμα είχε ελάττωμα. Κατά συνέπεια το σωματείο Χ δεν ευθύνεται απέναντι στον αγοραστή Χ με βάση τις διατάξεις της ΑΚ 71.

2) 

Θεωρία:

Για να δεσμεύεται το νομικό πρόσωπο από δικαιοπραξίες που συνάπτει απαιτείται να υπάχουν οι εξής προϋποθέσεις: 

(α) Να επιχειρήθηκαν οι δικαιοπραξίες από το όργανο που διοικεί το νομικό πρόσωπο (διοίκηση, εκκαθαριστής, προσωρινή διοίκηση, υποκατάστατος της διοικήσεως), το πότε η πράξη του οργάνου αφορούσε ατομικές του υποθέσεις φέρει και το σχετικό βάρος της απόδειξης.

(β) Το όργανο να ενήργησε μέσα στα όρια της εξουσίας του, η εξουσία αυτή προσδιορίζεται από το σκοπό του νομικού προσώπου και μπορεί να περιορισθεί από τη συστατική πράξη ή το καταστατικό. Οι περιορισμοί που τίθενται με συστατική πράξη ή καταστατικό ισχύουν και απέναντι στους καλόπιστους τρίτους. 

(γ) Το όργανο να ενήργησε με αυτή την ιδιότητα δηλαδή στο όνομα και για λογαριασμό του νομικού προσώπου. Η διάταξη του ΑΚ 70 έχει εφαρμογή σε κάθε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου ως και στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.

Πραγματικά περιστατικά: τι λέει το πρακτικό:
Σύμφωνα με τα πραγματικά περιστατικά το Δ.Σ. του σωματείου Σ δίνει νομίμως στον Α με ειδική πληρεξουσιότητα εξουσία αντιπροσώπευσης για την πώληση του διαμερίσματος.

Συμπέρασμα:
Επομένως ο Α ενεργεί ως εκούσιος αντιπρόσωπος (ΑΚ 211) του Δ.Σ. του σωματείου Χ (ΑΚ 216) και το Σ υποχρεώνεται από την πώληση (ΑΚ 70, 211) και με βάση την ΑΚ 334 ευθύνεται για πταίσμα του Α όπως για δικό του πταίσμα. Επειδή όμως ο Α δεν ενεργεί μέσα στα όρια της εξουσίας αντιπροσώπευσης (ΑΚ 211) υπάρχει υπέρβαση εξουσίας αντιπροσώπευσης και επομένως έλλειψη πληρεξουσιότητας, η σύμβαση της πώλησης μεταξύ σωματείου Σ και Χ είναι άκυρη, εκτός αν το ΔΣ του σωματείου Σ εκγρίνει την πώληση, οπότε και θα δεσμεύεται από αυτήν (ΑΚ 702) με αποτέλεσμα να ευθύνεται για το πταίσμα του Α (ΑΚ 334). Αν το Δ.Σ. δεν εγκρίνει την πώληση, τότε αυτό δεν δεσμεύεται από αυτή και αφού η πώληση θα είναι άκυρη, δεν θα ευθύνεται για το πταίσμα του οργάνου της Α.

3)

Θεωρία & συμπέρασμα:

Οι προϋποθέσεις της απάτης είναι: (α) Παραπλάνηση = πρόκληση ή ενίσχυση πλάνης (β) Δόλος εκείνου που ασκεί την απάτη (γ) Αιτιώδης συνάφεια ανάμεσα στην παραπλάνηση και τη δήλωση βούλησης του εξαπατηθέντος. Αν η εξαπάτηση έγινε από τρίτο εκτός από τις παραπάνω προϋποθέσεις απαιτείται και (δ) ο λήπτης της δήλωσης ή ο τρίτος που αμέσως απέκτησε δικαίωμα από τη δικαιοπραξία του εξαπατηθέντος να γνώριζε ή να όφειλε να γνωρίζει την απάτη. Με την έγερση της αγωγής λόγω απάτης, η δικαιοπραξία καθίσταται ακυρώσιμη, ο εξαπατηθείς παράλληλα έχει δικαίωμα αποζημίωσης κατά το άρθρο 914 ΑΚ αλλά αν αποδειχθεί το πραγματικό της μιας αγωγής η άλλη θα απορριφθεί γιατί δεν θα είναι δυνατό από τη μία να ακυρώνεται η πώληση λόγω απάτης και ταυτόχρονα να ευθύνεται σε αποζημίωση το σωματείο Σ για μη εκπλήρωση σύμβασης.

 

Φιλικά,

Λίνα.