Σ.Ο.Σ. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΕΝΟΧΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΠΟΥ ΠΕΦΤΟΥΝ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

ΔΩΡΕΑ (ΑΚ 496-512)

Η δωρεά είναι ετεροβαρής και χαριστική σύμβαση με την οποία ο  ένας συμβαλλόμενος (δωρητής) μεταβιβάζει στον άλλο (δωρεοδόχο) αντικείμενο περιουσίας χωρίς αντάλλαγμα (υποσχετική και εκποιητική σύμβαση).

Τα στοιχεία της σύμβασης δωρεάς είναι τα εξής:

• παροχή περιουσιακού στοιχείου αντικειμένου από τον δωρητή στον δωρεοδόχο
• έλλειψη ανταλλάγματος από την πλευρά του δωρεοδόχου

Η δωρεά καταρτίζεται πάντα με συμβολαιογραφικό έγγραφο (συστατικός τύπος) (ΑΚ 498 παρ.1) και εξυπηρετεί κυρίως περιπτώσεις εκπλήρωσης ηθικού καθήκοντος, εξυπηρέτησης κοινωφελών σκοπών και τακτοποίησης θεμάτων οικογενειακής περιουσίας.

Εάν πρόκειται για κινητό πράγμα γαι την έγκυρη σύσταση της δωρεάς αρκεί η παράδοση του πράγματος στον δωρεοδόχο (δεν απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο) (ΑΚ 498 παρ. 2). Ο δωρητής ευθύνεται μόνο για δόλο και βαριά αμέλεια (ΑΚ 499 παρ. 2).

Παράδειγμα 1: Ο Π συμφωνεί με τον Δ να του δωρήσει ένα ποδήλατο. Ο Π παραδίδει στον Δ το ποδήλατο (έγκυρη σύσταση δωρεάς).

Παράδειγμα 2: Ο Π συμφωνεί με τον Δ να του δωρήσει ένα διαμέρισμα στην Ηλιούπολη και καταρτίζουν σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο (έγκυρη σύσταση δωρεάς).

ΠΩΛΗΣΗ (ΑΚ 513-572)

Πώληση είναι η σύμβαση με την οποία (ΑΚ 513):
(α) ο ένας συμβαλλόμενος (πωλητής) αναλαμβάνει έναντι άλλου (αγοραστής) την υποχρέωση (υπόσχεται) να του μεταβιβάσει την κυριότητα επί του πράγματος ή άλλο δικαίωμα (που αποτελούν το αντικείμενο της πώλησης)  και να του παραδώσει το πράγμα και
(β) ο δε αγοραστής αναλαμβάνει έναντι του πωλητή την υποχρέωση (υπόσχεται) να του πληρώσει το τίμημα που έχει συμφωνηθεί.

Περαιτέρω, ο πωλητής υποχρεούται  να μεταβιβάσει την κυριότητα επί του πωληθέντος πράγματος ελεύθερη από κάθε δικαίωμα τρίτου (νομικό ελάττωμα) (ΑΚ 514-515). Περαιτέρω ο πωλητής είναι υποχρεωμένος να παραδώσει το πράγμα χωρίς πραγματικά ελαττώματα (δηλαδή χωρίς ατέλειες που μειώνουν τη λειτουργικότητά του) και με τις συνομολογημένες ιδιότητες. Πραγματικό ελάττωμα είναι η κάθε προς το χειρότερο παρέκκλιση του πράγματος από την ομαλή (ή συμφωνημένη) κατάστασή του. Πραγματικά ελαττώματα μπορεί να αποτελούν πχ το βάρος, το χρώμα, το μέγεθος, η έκταση, τα υλικά από τα οποία κατασκευάστηκε το πράγμα, διάφορες ασθένειες, η ποιότητα, διάφοροι νόμιμοι περιορισμού του πράγματος πχ αριτιότητα οικοπέδου κλλπ. Συνομολογημένη ιδιότητα είναι κάθε ιδιότητα του πράγματος, την ύπαρξη (ή την έλλειψη) της οποίας συμφώνησαν τα μέρη.

Παράδειγμα: Πωλείται αυτοκίνητο με ελαττωματικά φρένα (πραγματικό ελάττωμα) και με όριο ανώτατης ταχύτητας 150 χλμ την ώρα ενώ είχε συμφωνηθεί 200 χλμ την ώρα (έλλειψη συνομολογημένης ιδιότητας). Ο ΑΚ προβλέπει την ευθύνη του πωλητή για την ύπαρξη πραγματικών ελαττωμάτων ή την έλλειψη συνομολογημένων ιδιοτήτων (ΑΚ 534 επ).

Τα στοιχεία της Σύμβασης Πώλησης είναι τα εξής:

• Πράγμα ή Δικαίωμα
• Τίμημα

Η σύμβαση της πώλησης είναι ενοχική και υποσχετική σύμβαση (δεν επέρχεται μεταβίβαση δικαιώματος αλλά συνεπάγεται μόνο τη γέννηση ενοχικών υποχρεώσεων και αντίστοιχα δικαιωμάτων υπέρ και σε βάρος και των δύο συμβαλλομένων) και άτυπη (δεν απαιτεί τύπο) καθώς και αμφοτεροβαρής (και οι δύο συμβαλλόμενοι έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις).

Εάν το πράγμα παραδοθεί από τον πωλητή στον αγοραστή και στη συνέχεια καταστραφείο από τυχαίο περιστατικό, ο αγοραστής εξακολουθεί να οφείλει να καταβάλλει το τίμημα (κίνδυνος στη σύμβαση της πώλησης) (ΑΚ 522).

ΔΑΝΕΙΟ (ΑΚ 806-809)

Με την παραδοτική σύμβαση δανείου ο ένας από τους συμβαλλόμενους (δανειστής) μεταβιβάζει κατά κυριότητα στον άλλο (οφειλέτης) χρήματα ή άλλα αντικαταστατά πράγματα, ο δε οφειλέτης υποχρεούται να αποδώσει (στον δανειστή) άλλα πράγματα της ίδιας ποσότητας και ποιότητας.

Τα στοιχεία της Σύμβασης Δανείου είναι τα εξής:

• Πράγμα
• Μεταβίβαση της κυριότητας του Πράγματος
• Υποχρέωση Απόδοσης Όμοιου πράγματος

Το δάνειο μπορεί να είναι έντοκο ή άτοκο. Όταν το δάνειο είναι άτοκο είναι ετεροβαρής σύμβαση. Όταν το δάνειο είναι έντοκο είναι αμφοτεροβαρής σύμβαση. Σε περίπτωση όπου ο οφειλέτης καθυστερεί να αποπληρώσει το δάνειο ο δανειστής μπορεί να απαιτήσει μόνο τόκο υπερημερίας (όχι άλλη αποζημίωση).

Παράδειγμα: Η Χ συμφωνεί να δανείσει άτοκα στον Β γαι έξι μήνες 1000 ευρώ και του παραδίδει το συμφωνηθέν χρηματικό ποσό (έγκυρη σύναψη σύμβασης άτοκου δανείου - ετεροβαρής σύμβαση διότι ο Β δεν έχει την υποχρέωση απόδοσης τόκου κατά την επιστροφή του ποσού στην Χ). Η Χ συμφωνεί να δανείσει στον Β για 6 μήνες 1000 ευρώ με ετήσιο επιτόκιο 5% και του παραδίδει το ποσό (έγκυρη σύναψη έντοκου δανείου - αμφοτεροβασρής σύμβαση διότι ο Β έχει υποχρέωση να αποδώσει στην Χ τόκο).