Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2015

ΣΟΣ ΘΕΜΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΑΝΤΕΙΟΥ 2015-2016



 ΤΙ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΥΠΟ ΤΥΠΙΚΗ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ;

Σύνταγμα υπό τυπική έννοια είναι ο καταστατικός χάρτης της χώρας δηλαδή το κείμενο του ισχύοντος θεμελιώδους νόμου του κράτους όπως έχει αναθεωρηθεί (1975/1986/2001/2008) ή το σύνολο των κανόνων δικαίου οι οποίοι παράγονται και αναθεωρούνται σύμφωνα με διαδικασία ειδική και ανώτερης αυτής που χρησιμοποιείται για τον κοινό νομοθέτη.
Έχει αυξημένη τυπική ισχύ σε σχέση με τους κοινούς νόμους και είναι ιστάμενος ιεραρχικά υπεράνω των νόμων και τίθεται σε διαφορετική αναθεωρητική διαδικασία  από εκείνη των κοινών νόμων.
Δηλωτικές της ανωτέρας τυπικής ισχύος του είναι οι διατάξεις που αφορούν την αναθεώρησή του, την κατάργηση νόμων και διοικητικών πράξεων αντίθετων προς αυτό, τον έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων και την υποχρέωση των δικαστών να μη συμμορφώνονται σε διατάξεις που τίθενται προς κατάλυσή του.
Στο Σύνταγμα περιλαμβάνονται και οι ερμηνευτικές δηλώσεις οι οποίες είναι διατάξεις αυξημένης τυπικής ισχύος βάσει των οποίων ερμηνεύεται αυθεντικά ή συμπληρώνεται το νόημα διάταξης. Αν προέρχονται από συντακτική συνέλευση εξομοιώνονται ως προς την ισχύ τους με τις υπόλοιπες διατάξεις του συντάγματος, αν όμως προέρχονται από αναθεωρητική βουλή η ισχύς τους είναι ίση με την ισχύ των λοιπών διατάξεων αλλά δεν αφορούν τις μη υποκείμενες σε αναθεώρηση διατάξεις του Συντάγματος.
Το γραπτό Σύνταγμα διακρίνεται σε ήπιο και αυστηρό:
·         Ήπιο είναι το Σύνταγμα που δεν έχει αυξημένη τυπική ισχύ έναντι των κοινών νόμων και μπορεί να τροποποιηθεί με τη διαδικασία της ασκήσεως της κοινής νομοθετικής διαδικασίας. Όπου επικρατεί ήπιο Σύνταγμα εκεί δεν υπάρχει τυπική διάκριση μεταξύ Συντάγματος και νόμων πχ Ηνωμένο Βασίλειο, Ν. Ζηλανδία, Ισραήλ κ.λπ.
·         Αυστηρό είναι το Σύνταγμα του οποίου οι κανόνες του υπερέχουν έναντι των άλλων κανόνων της έννομης τάξης, μεταβάλλονται με διάφορο τρόπο από εκείνων των νόμων. Στο αυστηρό σύνταγμα όπως το Ελληνικό, η αντιπροσωπεία του εκλογικού σώματος πρέπει να έχει εκλεγεί ως συντακτική ή αναθεωρητική. Καμία διάταξη του Συντάγματος δεν μπορεί να καταργηθεί ή τροποποιηθεί με τη διαδικασία του κοινού νόμου. Αυστηρά στην Ελληνική Ιστορία ήταν τα Συντάγματα του 1844, 1864, 1921, 1927, 1952 και 1975.
Η αυστηρότητα του συντάγματος συνιστά αφενός εγγύηση της διάρκειας της πολιτικής βούλησης και των θεσμών που υπάρχουν στο Σύνταγμα και αφετέρου ο έλεγχος της συμφωνίας διάταξης νόμου προς συνταγματική διάταξη ήτοι ο έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων είναι νοητός μόνο σε συστήματα δικαίου που διαθέτουν αυστηρό σύνταγμα.
Σύνταγμα υπό ουσιαστική έννοια είναι αυτό που συμπίπτει με το συνταγματικό δίκαιο, αναφέρεται δηλαδή στο περιεχόμενο του Συντάγματος. Είναι το σύνολο των κανόνων δικαίου που καθορίζουν τη μορφή του πολιτεύματος, την οργάνωση του Κράτους, καθώς και τη θέση και τα όρια της κρατικής εξουσίας απέναντι στα πρόσωπα που υπόκεινται σε αυτήν. Είναι ο θεμελιώδης νόμος και διακρίνεται από τους λοιπούς κοινούς νόμους.
Οι κανόνες του συνταγματικού δικαίου πηγάζουν ή από έθιμο (=άγραφο σύνταγμα στην κυριολεξία δεν απαντάται πουθενά στον κόσμο, αν και ο όρος χρησιμοποιείται από τη θεωρία ως συνώνυμη του όρου εθιμικό δίκαιο βλέπε περίπτωση Ηνωμένου Βασιλείου  όπου το Σύνταγμά τους είναι κυρίως εθιμικό αλλά και γραπτό) ή από γραπτό κείμενο. Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για εθιμικό δίκαιο το οποίο προηγήθηκε του γραπτού συντάγματος. Μέχρι τη Γαλλική Επανάσταση το εθιμικό δίκαιο αποτελούσε την κύρια πηγή του συνταγματικού δικαίου. Σήμερα μόνο η Αγγλία κρατά τον τύπο του εθιμικού ή άγραφου συντάγματος.
Γραπτό σύνταγμα είναι το Σύνταγμα που διατυπώνεται σε ένα ή περισσότερα του ενός κείμενα, ψηφίζεται με ειδική διαδικασία, δυσχερέστερη των κοινών νόμων. Με τις διακρίσεις του Συντάγματος σε τυπικό και ουσιαστικό αυστηρό, και ήπιο συναρτώνται δύο κυρίως ζητήματα:
(α) Ο έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων.
(β) Η αναθεώρηση του συντάγματος ως εγγύησης της υπεροχής του συνταγματικού χάρτη.
Το ΣτΕ με αποφάσεις του έκρινε ότι δεν είναι δυνατό μία διάταξη του Συντάγματος να θεωρηθεί άκυρη και να μην εφαρμοστεί επειδή είναι αντίθετη προς άλλες διατάξεις. Όλες οι διατάξεις του συντάγματος είναι ίσες μεταξύ τους.
Η βαθιά γνώση του συνταγματικού δικαίου αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την καλλιέργεια και εφαρμογή του Διοικητικού Δικαίου. Θεμελιώδη σημασία έχει η ανθρωποκεντρική θεώρηση του κράτους στο Σύνταγμα του 1975 στο άρθρο 2 παρ. 1.
Το γεγονός ότι πολλές διατάξεις του συντάγματος αποτελούν πηγή για το διοικητικό δίκαιο έχει μεγάλη σημασία για το δίκαιο αυτό διότι οι κανόνες του συντάγματος είναι σταθεροί από τη φύση τους και παρουσιάζουν διάρκεια ενώ οι κανόνες του διοικητικού είναι ευμετάβλητοι και εφήμεροι. 

Βιβλιογραφία: Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, Ανδρομάχη Γ Μαρκαντωνάτου - Σκαλτσά (σελ. 96-99)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου