ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΟΛΟΥ: ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΟΛΟΣ & ΑΝΑΣΤΡΟΦΟΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΟΛΟΣ

ΘΕΜΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 (Κλιμάκιο Μυλωνόπουλου): 
Τι είναι ο γενικός δόλος;

Απάντηση:
Στις περιπτώσεις του λεγόμενου «γενικού δόλου» ο δράστης πιστεύει ότι το αξιόποινο αποτέλεσμα επήλθε με την πρώτη του πράξη ενώ αυτό επήλθε με την δεύτερη πράξη, η οποία περιλαμβανόταν όμως στον εγκληματικό του σχεδιασμό.

Π.χ. Ο Α χτυπά τον B στο κεφάλι με λοστό και για να ξεφορτωθεί το πτώμα το πετάει στη θάλασσα. Τελικά ο Β είχε χάσει από το χτύπημα μόνο τις αισθήσεις του και πεθαίνει από πνιγμό. Ο Α δεν θα τιμωρηθεί για απόπειρα ανθρωποκτονίας σε αληθή συρροή με ανθρωποκτονία εξ  αμελείας (=άποψη που υποστηρίζεται από άλλους, με το σκεπτικό ότι η δεύτερη πράξη του δεν καλύπτεται από το δόλο του δράστη) αλλά για μία τετελεσμένη ανθρωποκτονία (=κρατούσα άποψη) (ΠΚ 299 παρ. 1, 27), καθώς ο επελθών θάνατος του Β μπορεί να μην επήλθε ακριβώς όπως τον είχε προγραμματίσει ο Α, η απόκλιση όμως από την αιτιώδη διαδρομή είναι επουσιώδης, η δεύτερη του πράξη περιλαμβανόταν εξ αρχής στον εγκληματικό του σχεδιασμό και ο δόλος του σε αυτές τις περιπτώσεις λέγεται γενικός δόλος που καλύπτει και τη δεύτερη του πράξη.

Το ίδιο ισχύει και στην ανάστροφη περίπτωση (ανάστροφος γενικός δόλος) όπου το αποτέλεσμα θα επέρχετο σύμφωνα με το σχεδιασμό του δράστη με τη δεύτερη πράξη, αυτή όμως επέρχεται με την πρώτη του πράξη.

Π.χ. Ο Α αποφασίζει να φονεύσει τον Β ρίχνοντας τον σε χαράδρα αφού πρώτα τον αναισθητοποιήσει χτυπώντας τον με λοστό. Ο Β όμως πέθανε από το πλήγμα με το λοστό και όχι από το πέσιμο στη χαράδρα. Ο Α θα τιμωρηθεί για μία τετελεσμένη ανθρωποκτονία (ΠΚ 299 παρ.1, 27) καθώς ο επελθών θάνατος του Β μπορεί να μην επήλθε όπως ακριβώς όπως τον είχε προγραμματίσει ο Α, η απόκλιση όμως από την αιτιώδη διαδρομή είναι επουσιώδης, η πρώτη του πράξη περιλαμβανόταν εξ αρχής στον εγκληματικό του σχεδιασμό και συνεπώς είχε τον γενικό δόλο που καλύπτει και την πρώτη του πράξη.

Αν όμως η πρώτη από τις δύο πράξεις του δράστη βρίσκεται στο προπαρασκευαστικό στάδιο, τότε τίθεται θέμα απόκλισης του αιτιώδους συνδέσμου και στην περίπτωση αυτή το έγκλημα που τελέστηκε κρίνεται με  βάση τη δεύτερη πράξη.

Π.χ. Η Α ρίχνει δηλητήριο στον καφέ του άνδρα της Β με σκοπό να τον φονεύσει, εκείνος ωστόσο γυρνά πιο νωρίς στο σπίτι, τον πίνει και πεθαίνει πριν ακόμα η Α του τον προσφέρει. Σε αυτή την περίπτωση η Α ευθύνεται μόνο για την δεύτερη της πράξη και θα τιμωρηθεί μόνο για ανθρωποκτονία από αμέλεια (ΠΚ 302).

Βιβλιογραφία:

Ποινικό Δίκαιο Γενικό Μέρος Ι, Μυλωνόπουλος Χ, σελ. 296-297