ΘΕΜΑ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 2009-2010

 Ο Α δωρίζει στον Β με προφορική συμφωνία, που συνάπτεται την 14/12/2009, έναν σημαντικής αξίας ζωγραφικό πίνακα γνωστού ζωγράφου, την «Άνοιξη», από την πλούσια συλλογή του. Όμως για να μη δυσαρεστήσει την ανιψιά του Χ, ο Α συμφωνεί με τον Β να υπογράψουν ιδιωτικό συμφωνητικό, στο οποίο αναγράφεται ότι ο Α πωλεί δήθεν στον Β το ζωγραφικό πίνακα έναντι τιμήματος 30.000 ευρώ. Επειδή ο πίνακας εκτίθεται σε έκθεση στο τοπικό μουσείο τέχνης Μ βάσει σύμβασης χρησιδανείου (ΑΚ 810) μεταξύ του Α και του Μ, οι Α και Β συμφωνούν ότι ο πίνακας θα παραδοθεί στον Β μετά το πέρας της έκθεσης, ήτοι την 14/01/2010.

Κατά τη διάρκεια της έκθεσης ο Α διαπραγματεύεται με τον Γ την πώληση του πίνακα. Η διαπραγμάτευση κατέληξε σε προσύμφωνο για την πώληση του πίνακα από τον Α στον Γ έναντι 50.000 ευρώ. Μετά το πέρας της έκθεσης το μουσείο Μ παραδίδει τον πίνακα «Άνοιξη», ο Α όμως απαιτεί την καταβολή του τιμήματος των 30.000 ευρώ από τον Β.

Ερωτάται:

(α) Υποχρεούται ο Β να καταβάλλει το ποσό των 30.000 ευρώ στον Α;

Σύμφωνα με την ΑΚ 138 παρ. 1 η δήλωση βουλήσεως που δεν έγινε στα σοβαρά παρά μόνο φαινομενικά (εικονική δήλωση βουλήσεως) είναι άκυρη. Εικονική είναι λοιπόν η δήλωση βουλήσεως, η οποία εν γνώσει του δηλούντος δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Σκοπός της είναι να δημιουργηθεί στους τρίτους η εντύπωση μεταβολής της νομικής κατάστασης που προϋπήρχε χωρίς να υπάρχει πρόθεση πραγματικής μεταβολής. Αμφισβητείται εάν προϋπόθεση της εικονικότητας είναι η γνώση της εκτός από τον δηλούντα και από κάποιο άλλο πρόσωπο, δηλαδή τον αντισυμβαλλόμενο, τον λήπτη της δηλώσεως στις απευθυντέες δηλώσεις κοκ. Η κρατούσα γνώμη δέχεται ότι απαιτείται τέτοια γνώση, δηλαδή ότι η εικονικότητα πρέπει να είναι διμερής.

Στο εν λόγω πρακτικό προκύπτει ότι ο Α εν γνώσει και του Β και προκειμένου να δημιουργηθεί στη Χ η εντύπωση κατάρτισης σύμβασης πώλησης, συμφώνησε με τον Β εικονικά να πωλήσει σε αυτόν τον πίνακα έναντι 30.000 ευρώ. Η δήλωση βουλήσεως του Α, ήτοι η πρόταση με την οποία αυτός αναλαμβάνει την υποχρέωση να μεταβιβάσει στον Β την κυριότητα του πίνακα και να του τον παραδώσει έναντι καταβολής τιμήματος ύψους 30.000 ευρώ, είναι εικονική, καθώς βρίσκεται σε εκούσια διάσταση με τη βούλησή του η οποία είναι χαριστική. Ο Β γνωρίζει την εικονικότητα της δήλωσης βούλησης του Α (σωστή είναι και η θεώρηση ότι και η αποδοχή του Β στη σύμβαση πώλησης είναι εικονική, καθώς αυτός αποδέχεται στην πραγματικότητα τη δωρεά του πίνακα από τον Α).

Επομένως, η σύμβαση πώλησης είναι απόλυτα άκυρη ως εικονική και ο Β δεν υποχρεούται να καταβάλλει στον Α το ποσό των 30.000 ευρώ.

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ ΕΔΩ