Ο γνωστός τραγουδιστής Π λόγω της οικονομικής κρίσης αντιμετωπίζει οικονομικές δυσχέρειες και αποφασίζει να εκποιήσει ένα σπουδαίο ζωγραφικό πίνακα.
Όμως, για να μη γίνει γνωστό το συμβάν αυτό στα περιοδικά, παρακαλεί τον θείο του Α, να πωλήσει εκείνος τον πίνακα στο όνομά του.
Ο Α παραλαμβάνει τον πίνακα και τον πωλεί και τον μεταβιβάζει στον Β με τη συμφωνία σε μια εβδομάδα να εξοφλήσει το ποσό.
Πέρασε όμως η εβδομάδα και ο Β δεν εξόφλησε. Ο Α μαθαίνει από γνωστούς ότι ο Β ήθελε τρεις μήνες ακόμα για να ενηλικωθεί και ζητάει από τους γονείς του Β να εξοφλήσουν το συμφωνηθέν τίμημα του πίνακα.
Οι γονείς όμως του Β αρνούνται και ο Α ασκεί αγωγή εναντίον τους για την καταβολή του τιμήματος.
Ερωτάται:
1. Πόσες δικαιοπραξίες καταρτίστηκαν στο εν λόγω πρακτικό; Είναι έγκυρες ή άκυρες;
2. Ποιος είναι ο κύριος του πίνακα;
3. Ευσταθεί η αγωγή του Α; Και αν όχι, τι άλλες ενέργειες μπορεί να πράξει;
-----------------------------------------------
Απάντηση:
1. Ο θείος του τραγουδιστή Α ανέλαβε να διεξάγει την υπόθεση του ανηψιού του Π, δηλαδή την πώληση του πίνακα στο όνομά του (του Α) αλλά για λογαριασμό του Π (έμμεση αντιπροσώπευση). Η έμμεση αντιπροσώπευση είναι αντιπροσώπευση συμφερόντων, ενέργεια για λογαριασμό άλλου και όχι αντιπροσωπεία της ΑΚ 211. Οι επιχειρούμενες από τον έμμεσο αντιπρόσωπο ιδίω ονόματι, αλλά για λογαριασμό κάποιου άλλου πράξεις μόνο κατά το τελικό οικονομικό τους αποτέλεσμα και δια της πλοκής περισσοτέρων εσωτερικών σχέσεων μεταξύ αντιπροσώπου, τρίτου και αντιπροσωπευόμενου αφορούν τον τελευταίο. Η επίδραση τους στην έννομη σφαίρα του κυρίου των υποθέσεων είναι έμμεση και όχι άμεση, όπως συμβαίνει στην άμεση αντιπροσώπευση της ΑΚ 211.
Σε εκτέλεση της παράκλησης από μέρους του τραγουδιστή Π, ο Α κατάρτισε με τον Β αφενός την ενοχική - υποσχετική σύμβαση της πώλησης (ΑΚ 513) και αφετέρου την εμπράγματη - εκποιητική σύμβαση μεταβίβασης της κυριότητας του πίνακα (ΑΚ 1034).
Η πώληση όμως είναι άκυρη λόγω δικαιοπρακτικής ανικανότητας του Β και συνεπώς στερεί από τον Α το δικαίωμα να ζητήσει την καταβολή του τιμήματος. Συγκεκριμένα, ο ανήλικος δεν μπορεί να προβεί στην αυτοπρόσωπη σύναψη της σύμβασης πώλησης, διότι η ΑΚ 134 προϋποθέτει δικαιοπραξία που πορίζει στον ανήλικο απλώς και μόνο έννομο όφελος. Η πώληση όμως δεν προσπορίζει απλώς και έννομο όφελος, αλλά επιβαρύνει τον αγοραστή με την υποχρέωση καταβολής του τιμήματος (ΑΚ 513). Μόνο υπό τις προϋποθέσεις της ΑΚ 135 ("ο ανήλικος που έχει συμπληρώσει το 14ο έτος μπορεί να διαθέτει ελεύθερα κάθε τι που του δόθηκε για να το χρησιμοποιεί ή για να το διαθέτει ελεύθερα") θα είχε ο Β ικανότητα αυτοπρόσωπης σύναψης της σύμβασης. Στην προκειμένη όμως περίπτωση δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της ΑΚ 135 καθώς πρόκειται για πώληση με πίστωση του τιμήματος. Συνεπώς, η συναφθείσα πώληση είναι άκυρη.
Αντίθετα, με την πώληση, η μεταβίβαση της κυριότητας του πίνακα είναι έγκυρη διότι πορίζει στον Β απλώς και μόνο έννομο όφελος (ΑΚ 134). Με τη σύμβαση της ΑΚ 1034 ο Β αποκτά την κυριότητα επί του πίνακα, χωρίς να επιβαρύνεται με κάποια υποχρέωση.
2. Η ακυρότητα της πώλησης μεταξύ Α και Β δεν επιδρά στο κύρος της
εμπράγματος σύμβασης μεταβίβασης της κυριότητας του πίνακα, επειδή η
τελευταία σύμβαση είναι αναιτιώδης (ΑΚ 1034). Επιπλέον, η έλλειψη κυριότητας του Α πάνω στον πίνακα δεν επηρεάζει το κύρος κατά την ΑΚ 1034 σύμβασης, καθώς πρόκειται για διάθεση παρά μη κύριου με τη συναίνεση του δικαιούχου. Άρα ο Β έγινε κύριος του αγορασθέντος πίνακα.
3. Όπως αναφέρθηκε ήδη, η συναφθείσα πώληση είναι άκυρη. Σύμφωνα με την ΑΚ 180 η άκυρη δικαιοπραξία θεωρείται σαν να μην έγινε. Αυτό σημαίνει ότι η δικαιοπραξία δεν παράγει τα έννομα αποτελέσματα, στα οποία απέβλεψε η δήλωση βουλήσεως. Επομένως, η αξίωση του Α για καταβολή του συμφωνηθέντος τιμήματος από τους γονείς του Β είναι νόμω αβάσιμη καθώς ως μη συμβαλλόμενοι δεν βαρύνονται με την υποχρέωση της καταβολής του τιμήματος, (ΑΚ 513, ΑΚ 1510).
Είναι δυνατόν όμως να παράγονται άλλα αποτελέσματα, τα οποία προβλέπει απευθείας ο νόμος. Ειδικότερα, αν μια αμφοτεροβαρής σύμβαση είναι άκυρη, η παροχή που τυχόν εκπληρώθηκε με βάση τη σύμβαση αυτή αναζητείται σύμφωνα με τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό (ΑΚ 904 επ.). Στην εξεταζόμενη περίπτωση, ο έμμεσος αντιπρόσωπος Β που εκποίησε το πράγμα ως μη δικαιούχος με τη συναίνεση του δικαιούχου Π, νομιμοποείται να ασκήσει αγωγή αδικαιολόγητου πλουτισμού με περιεχόμενο την αναμεταβίβαση σε αυτόν της κατοχής μόνο του πίνακα ώστε να περιέλθει ο ενάγων στη θέση που βρισκόταν πριν από την αδικαιολόγητη περιουσιακή μετακίνηση. Η αναμεταβίβαση δηλαδή δεν οδηγεί σε κτήση κυριότητας του μεταβιβάζοντος μη κυρίου αλλά στην επαναφορά των πραγμάτων στην αρχική κατάσταση. Ο μη κύριος αποκτά τη νομή που είχε, ενώ η κυριότητα επιστρέφει στον παλαιό κύριο. Επομένως, ο Π θα καταστείς κύριος του πίνακα και ο Β κάτοχος με βάση την οικεία σχέση.
(οι απαντήσεις είναι από μελέτη βιβλίων Γεωργιάδη)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου