Ο ποιητής Φανφάρας, προσβάλλεται από φρενοβλάβεια βαριάς μορφής, προκαλούμενη από λήψη φαρμάκων λόγω μιας χρόνιας πάθησης.
Τα βιβλία του Φανφάρα λόγω της κρίσης δεν πάνε καθόλου καλά και ζητά από τον εκδότη του, Βασίλη, να του δανείσει 20.000 ευρώ.
Ο Βασίλης λόγω της χρόνιας συνεργασίας τους και θέλοντας να τον εξυπηρετήσει, του καταβάλλει τα 20.000 ευρώ, τα οποία όμως ο ποιητής Φανφάρας έπαιξε στα χαρτιά και τα έχασε.
Ο ανηψιός του ποιητή Φανφάρα, ο Γιώργος, βλέποντας τον θείο του να κατασπαταλά τη περιουσία του αλόγιστα, ζητά από το δικαστήριο να κηρυχθεί ο Φανφάρας σε δικαστική συμπαράσταση.
Ερωτάται:
1. Ποιά η αξίωση του Βασίλη αν τελικά ο Φανφάρας κηρυχθεί σε κατάσταση δικαστικής συμπαράστασης;
2. Δικαιοιύται ο Γιώργος να ζητήσει την κήρυξη του Φανφάρα σε δικαστική συμπαράσταση;
-----------------------------------------
1. Ο Φανφάρας, κατά τον χρόνο λήψης του δανείου από τον Βασίλη, βρισκόταν σε κατάσταση φρενοβλάβειας που περιόριζε αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησής του (ΑΚ 131). Η δήλωση βούλησής του λοιπόν προς τον Βασίλη για τη σύναψη του δανείου είναι άκυρη. Μεταξύ τους δεν καταρτίστηκε σύμβαση δανείου, ούτε θεμελιώθηκε άλλη συμβατική σχέση, συνεπώς, ο Βασίλης δεν έχει κατά του Φανφάρα αξίωση εκ συμβάσεως για επιστροφή των 20.000 ευρώ όταν το χρέος καταστεί ληξιπρόθεσμο.
Δεδομένης της ακυρότητας της σύμβασης δανείου, ο Φανφάρας με τη λήψη των 20.000 ευρώ από τον Βασίλη, κατέστη πλουσιότερος χωρίς νόμιμη (άκυρη) αιτία από την περιουσία του Βασίλη. Όμως, ενδεχόμενη έγερση αγωγής αδικαιολόγητου πλουτισμού από τον Βασίλη δεν μπορεί να τελεσφορήσει, διότι ο πλουτισμός του Φανφάρα εξανεμίστηκε λίγο αργότερα από την χαρτοπαιξία. Δεδομένου ότι ο Φανφάρας δεν είναι πια πλουσιότερος κατά το χρόνο της επίδοσης της αγωγής, η υποχρέωση του για απόδοση του πλουτισμού αποσβήνεται (ΑΚ 909).
Ευθύνη του Φανφάρα έναντι του Βασιλη δεν μπορεί να θεμελιωθεί ούτε στις διατάξεις για αδικοπραξία (ΑΚ 914). Σύμφωνα με την ΑΚ 915 παρ. 1 "δεν ευθύνεται όποιος ζημίωσε άλλον χωρίς να έχει συνείδηση των πράξεών του ή ενώ βρισκόταν σε ψυχική ή διανοητική διαταραχή που περιόριζε αποφασιστικά τη λειτουργία της κρίσης και της βούλησής του".
Ανεφάρμοστη είναι εν προκειμένω και η διάταξη της ΑΚ 918 διότι προϋποθέτει ότι ο ενεργήσας πραγμάτωσε το εξωτερικό πραγματικό ορισμένης αδικοπραξίας, για την οποία, αν ήταν ικανός προς καταλογισμό, θα ευθυνόταν. Τούτο όμως δεν συντρέχει εν προκειμένω, διότι, αν ο Φανφάρας ήταν ικανός καταλογισμού δε θα τελούσε αδικοπραξία σε βάρος του Βασίλη αλλά θα κατάρτιζε μαζί του έγκυρη σύμβαση δανείου.
Δεδομένου ότι ο Βασίλης δεν μπορεί να θεμελιώσει αξιώσεις ούτε στις διατάξεις για την ενδοσυμβατική ευθύνη ούτε σε αυτές για την αδικοπραξία ούτε τέλος στις διατάξεις για αδικαιολόγητο πλουτισμό, μοναδικό νομικό έρεισμα για την αναζήτηση των 20.000 ευρω από τον Βασίλη είναι η ΑΚ 132.
Η διάταξη αυτή προβλέπει τη δυνατότητα αποζημίωσης αυτού που συναλλάχθηκε με τον δικαιοπρακτικά ανίκανο της ΑΚ 131, εφόσον αγνοούσε ανυπαίτια την κατάστασή του και εφόσον η ζημιά του δεν μπορεί να καλυφθεί από αλλού (ασφαλιστική σύμβαση). Η επιδίκαση αυτής της αποζημίωσης, που συνίσταται στο αρνητικό διαφέρον, δηλαδή στην ανόρθωση της ζημιάς που υπέστη ο συναλλαχθείς, επειδή πίστεψε ότι καταρτίστηκε έγκυρη δικαιοπραξία, αλλά διαψεύστηκε η εμπιστοσύνη του, είναι δυνητικη για το δικαστήριο. Αυτο σημαίνει ότι το δικαστήριο θα κρίνει σταθμίζοντας την περιουσιακή κατάσταση των μερών, τον βαθμό διανοητικής διαταραχής του δηλώσαντος και το πόσο εμφανής ήταν η διαταραχή κλπ.
2. Σύμφωνα με την ΑΚ 1667, τη θέση ενός προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση μπορούν να ζητήσουν το ίδιο το πρόσωπο, για το οποίο συντρέχει σχετικός λόγος, η σύζυγος του, εφόσον υπάρχει έγγαμη συμβίωση, οι γονείς και τα τέκνα του, καθώς και ο εισαγγελέας (αυτεπάγγελτη ενέργεια του δικαστηρίου).
Εκτός από τα παραπάνω πρόσωπα που ορίζει ο νόμος, κανείς άλλος δεν έχει το δικαίωμα αυτό. Επομένως ο Γιώργος ως ανηψιός του και μη ανήκοντας στα πρόσωπα που ορίζει περιοριστικά η ΑΚ 1667, δεν μπορεί να ζητήσει την κήρυξη του Φανφάρα σε δικαστική συμπαράσταση. Μπορεί όμως να αναφερθεί στον εισαγγελέα ζητώντας να πάρει αυτός τη σχετική πρωτοβουλία.
(οι απαντήσεις είναι από μελέτη βιβλίων Γεωργιάδη)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου