Σ.Ο.Σ. ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΑΡΘΡΑ 68-77 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΑΠΟ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ (Β ΜΕΡΟΣ)

ΑΡΘΡΟ 68

ΕΚΤΑΣΗ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ

Η έκταση της εξουσίας εκείνου που έχει τη διοίκηση προσδιορίζεται από τη συστατική πράξη ή το κατασταστικό, ο προσδιορισμός αυτός ισχύει και για τους τρίτους. Με τη συστατική πράξη ή το καταστατικό ορισμένες υποθέσεις μπορούν να ανατεθούν σε ιδιαίτερο πρόσωπο. Η εξουσία του, σε περίπτωση αμφιβολίας, εκτείνεται και σε κάθε συναφή πράξη.

Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις για την αντιπροσώπευση και την εντολή.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Με το καταστατικό επομένως μόνο περιορισμοί μπορούν να τεθούν στην εξουσία της διοικήσεως. Έτσι με αυτό μπορεί να απαγορευτεί η τέλεση ορισμένων δικαιοπραξιών ή να εξαρτηθεί αυτή από διατυπώσεις πχ  μπορεί να ορισθεί ότι για τη σύναψη δικαιοπραξίας που υπερβαίνει ένα ορισμένο ποσό απαιτείται η άδεια της γενικής συνέλευσης ή ότι απαιτείται η σύμπραξη ορισμένων προσώπων.

Περιορισμοί μπορεί να προκύπτουν και από την φύση ή το σκοπό του νομικού προσώπου, οι οποίοι πρέπει να είναι εμφανής για να προστατεύονται οι καλόπιστοι τρίτοι.

Οι περιορισμοί που τίθενται στη συστατική πράξη ή στο καταστατικό ισχύουν και απέναντι στους καλόπιστους τρίτους οι οποίοι πρέπει να ξέρουν τον περιορισμό που έχει τεθεί και δεν μπορούν να επικαλεστούν άγνοια.

Συνεπώς πράξεις της διοικήσεως χωρίς εξουσία από το καταστατικό ή τη συστατική πράξη είναι άκυρες και δεν δεσμεύουν το νομικό πρόσωπο ανεξάρτητα από την καλή ή κακή πίστη του τρίτου εφόσον η έλλειψη εξουσίας είναι γνωστή λόγω της τήρησης διατυπώσεων δημοσιότητας. Αν όμως ο περιορισμός είχε τεθεί εσωτερικά πχ με απόφαση γενικής συνέλευσης, αυτός δεν αντιτάσσεται κατά των καλόπιστων τρίτων.

Με τη συστατική πράξη ή το κατασταστικό μπορεί να ανατεθούν εξουσίες σε ιδιαίτερο πρόσωπο, το οποίο έχει ειδική μόνο εξουσία για διεξαγωγή ορισμένων υποθέσεων. Τέτοιο πρόσωπο μπορεί να είναι μέλος της διοίκησης ή υπάλληλος του νομικού προσώπου. Συνεπώς οι πράξεις του δεσμεύουν το νομικό πρόσωπο εφόσον βρίσκονται στα όρια της εξουσίας του.  Αν αντίθετα δεν υπάρχει στη συστατική πράξη ή το καταστατικό πρόβλεψη για ανάθεση ορισμένης υποθέσεως σε ιδιαίτερο πρόσωπο και η διοίκηση αναθέσει σε αυτόν ορισμένη υπόθεση, τότε πρόκειται για αντιπρόσωπο του νομικού προσώπου.

Οι σπουδαιότερες διατάξεις που θα εφαρμοσθούν στην αντιπροσώπευση και στην εντολή είναι 211, 212, 213, 229 επ., 235, 714, 716 παρ.2, 717, 718, 719, 720, 721, 722, 723.

ΑΡΘΡΟ 69

ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Αν λείπουν τα πρόσωπα που απαιτούνται για τη διοίκηση του νομικού προσώπου, ή, αν τα συμφέροντά τους συγκρούονται προς εκείνα του νομικού προσώπου, ο πρόεδρος των πρωτοδικών διορίζει προσωρινή διοίκηση ύστερα από αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Η διάταξη της ΑΚ 69 αποτελεί λύση ανάγκης και έχςει θεσπισθεί για να βοηθήσει να βγουν από τη δύσκολη θέση τα νομικά πρόσωπα όταν εκλείψει η διοίκησή τους.

Η διάταξη εφαρμόζεται σε κάθε είδους νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Εφαρμόζεται σε σωματεία, συναιτερισμούς, ιδρύματα, ΕΠΕ, ΟΕ, ΕΕ, ΑΕ με εξαίρεση τις περιπτώσεις που προβλέπεται ειδική ρύθμιση, στην αστική εταιρεία με νομική προσωπικότητα, στην εταιρεία που δεν έχει νομική προσωπικότητα και στη συμπλοιοκτησία.

Αντίθετα δεν εφαρμόζεται στην επιτροπή εράνου, στην απλή κοινωνία και στην οροφοκτησία.

Διορισμός προσωρινής διοίκησης γίνεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις α) να λείπουν τα πρόσωπα που απατούνται για τη διοίκηση και β) αν τα συμφέροντα των μελών της διοίκησης συγκρούονται με εκείνα του νομικού προσώπου βλ. ΑΚ 66.

Έλλειψη διοικήσεως έχουμε όταν τα νομίμως ανακηρυχθέντα και υπάρχοντα αναπληρωματικά μέλη δεν συμπληρώνουν τον απαιτούμενο από το καταστατικό συνολικό αριθμό μελών. 

Και αυτό συμβαίνει όταν τα πρόσωπα αυτά βρίσκονται σε πραγματική ή νομική αδυναμία να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους που απρρέουν από το λειτούργημά τους όπως θάνατος, βαρεία ασθένεια, η φυσική ή νομική ανικανότητα,  η μακρά απουσία, η ανάκληση, η λήξη της θητείας, η έκπτωση, η παραίτηση, η απώλεια της δικαιοπρακτικής ικανότητας, η εκλογή της διοίκησης με ανυπόστατη απόφαση της ΓΣ, η λήξη της θητείας, η άρνηση ή αδιαφορία για την άσκηση των αναγκαίων πράξεων διοικήσεως. 

Προσωρινή διοίκηση διορίζεται και όταν συντρέχει πλασματική έλλειψη διοικήσεως ή λόγω καθολικών διαφωνιών των μελών που δεν οδηγεί σε απόφαση. 

Δεν αποτελεί έλλειψη διοίκησης η κακή διαχείρηση των υποθέσεων του νομικού προσώπου καθώς και η άρνηση των μελών της διοικήσεως να διεκπεραιώσουν υπόθεση του νομικού προσώπου.

Διορισμός προσωρινής διοίκησης δικαιολογείται και στην περίπτωση που τα συμφέροντα της διοικήσεως ή των μελών συγκρούονται προς τα συμφέροντα του νομικού προσώπου. Την έννοια της συγκρούσεως των συμφερόντων παρέχουν οι διατάξεις ΑΚ 66 και 235. 

Σύγκρουση συμφερόντων δεν υπάρχει με τα συμφέροντα ορισμένων μετόχων.

Τον ισχυρισμό για σύγκρουση συμφερόντων δεν μπορούν να τον προτείνουν τρίτοι.

Για το διορισμό προσωρινής διοίκησης από το δικαστήριο απαιτείται η υποβολή αίτησης από το πρόσωπο που έχει έννομο συμφέρον δηλαδή το ίδιο το νομικό πρόσωπο, τα εναπομείναντα μέλη της διοίκησης, τα μέλη του νομικού προσώπου, κάθε τρίτος που επιχειρεί δικαιοπραξία με το νομικό πρόσωπο, ο δανειστής αυτού και γενικά κάθε τρίτος που έχει άμεσο ή έμμεσο συμφέρον για τη λειτουργία του νομικού προσώπου.

Το δικαστήριο δεν δεσμεύεται από το καταστατικό για την επιλογή των μελών και την κατανομή των αξιωμάτων. Το λειτούργημα αρχίζει από τη δημοσίευση της αποφάσεως διορισμού καθόσον έχουν το δικαίωμα να αποποιηθούν την αποδοχή. Η απόφαση καθορίζει και τη θητεία της προσωρινής διοίκησης. Επίσης το λειτούργημα των μελών της προσωρινής διοίκησης παύει αυτοδικαίως αν έπαυσε ο λόγος που προκάλεσε το διορισμό της.

Το δικαστήριο μπορεί να περιορίσει την εξουσία της προσωρινής διοίκησης σε ορισμένες πράξεις.

Επίσης το δικαστήριο για σπουδαίο λόγο μπορεί να αντικαταστήσει την προσωρινή διοίκηση.

Αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση της αίτησης για διορισμό προσωρινής διοίκησης είναι το μονομελές πρωτοδικείο της έδρας του νομικού προσώπου.

ΑΡΘΡΟ 70

ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΞΙΕΣ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

Δικαιοπραξίες που επιχείρησε μέσα στα όρια της εξουσίας του το όργανο που διοικεί το νομικό πρόσωπο υποχρεώνουν το νομικό πρόσωπο.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Δικαιοπραξίες μπορεί να επιχειρήσει μόνο το όργανο στο οποίο ανήκει η διοίκηση του νομικού προσώπου και του οποίου η βούληση είναι η βούληση του νομικού προσώπου.

Για να δεσμεύεται το νομικό πρόσωπο από δικαιοπραξίες που συνάπτει απαιτείται να υπάχουν οι εξής προϋποθέσεις: (α) Να επιχειρήθηκαν οι δικαιοπραξίες από το όργανο που διοικεί το νομικό πρόσωπο (διοίκηση, εκκαθαριστής, προσωρινή διοίκηση, υποκατάστατος της διοικήσεως), το πότε η πράξη του οργάνου αφορούσε ατομικές του υποθέσεις φέρει και το σχετικό βάρος της απόδειξης (β) Το όργανο να ενήργησε μέσα στα όρια της εξουσίας του, η εξουσία αυτή προσδιορίζεται από το σκοπό του νομικού προσώπου και μπορεί να περιορισθεί από τη συστατική πράξη ή το καταστατικό. Οι περιορισμοί που τίθενται με συστατική πράξη ή καταστατικό ισχύουν και απέναντι στους καλόπιστους τρίτους. (γ) Το όργανο να ενήργησε με αυτή τηνδ ιδιότητα δηλαδή στο όνομα και για λογαριασμό του νομικού προσώπου.

Η διάταξη του ΑΚ 70 έχει εφαρμογή σε κάθε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου ως και στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.

ΑΡΘΡΟ 71

ΕΥΘΥΝΗ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

Το νομικό πρόσωπο ευθύνεται για τις πράξεις ή τις παραλείψεις των οργάνων που το αντιπροσωπεύουν, εφόσον η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που τους είχαν ανατεθεί και δημιουργεί υποχρέωση αποζημίωσης. Το υπαίτιο πρόσωπο ευθύνεται επιπλέον εις ολόκληρον.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Προϋποθέσεις ευθύνης νομικού προσώπου: (α) Η πράξη ή η παράλειψη να αφορά καταστατικό όργανο. Ως καταστατικά όργανα θεωρούνται αυτά που έχουν την εξουσία απευθείας από το καταστατικό, εφόσον ορίσθηκαν να εκπροσωπούν το νομικό πρόσωπο απέναντι στους τρίτους. Τέτοια είναι η διοίκηση, η προσωρινή διοίκηση και ο εκκαθαριστής.  Δεν είναι η συνέλευση ή αυτός που εποπτεύει τη λειτουργία του νομικού προσώπου δηλαδή απλώς εσωτερικά όργανα. Ως όργανα του νομιού προσώπου κατά το νομοθετικό λόγο της ΑΚ 71 νοούνται και εκείνα των οποίων οι εξουσίες συναλλαγής με τρίτους προσδιορίζονται από το καταστατικό, τη συστατική πράξη ή τον κανονισμό λειτουργίας του νομικού προσώπου, ακόμη και αν τα πρόσωπα αυτά δεν μετέχουν στη διοίκηση, εφόσον δεν είναι απλά πρόσωπα αλλά έχουν αναλάβει ουσιώδεις αρμοδιότητες για λήψη αποφάσεων και έχουν πρωτοβουλία ενεργειών πχ ο διευθυντής υποκαταστήματος. Η ευθύνη του νομικού προσώπου υπάρχει ανεξάρτητα από οποιοδήποτε πταίσμα στην επιλογή του οργάνου, οπότε και είναι αντικειμενική ως προς την προϋπόθεση αυτή. (β) Η πράξη ή η παράλειψη του οργάνου πρέπει να έγινε κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που του ανατέθηκαν δηλαδή η πράξη ή παράλειψη  να τελεί σε εσωτερική συνάφεια προς την εκτέλεση των καθηκόντων του.  Τα καθήκοντα του οργάνουν προκύπτουν από τον οργανισμό του νομικού προσώπου. (γ) Η πράξη ή η παράλειψη του οργάνου πρέπει να παράγει υποχρεωση προς αποζημίωση.  Δεν απαιτείται να υπάρχει και υπαιτιότητα του οργάνου.  Υπό την έννοια αυτή η ΑΚ 71 αποτελεί μη αυτοτελή διάταξη, καθώς προϋποθέτει διάταξη που ορίζει την ευθύνη του προσώπου για ζημιογόνο πράξη. Τέτοια υπορέωση γεννιέται από αθέτηση της συμβάσεως, από αδικοπραξία, από ευθύνη από τις διαπραγματεύσεις κλπ. Πέραν αυτών το νομικό πρόσωπο ευθύνεται για πράξεις ή παραλείψεις που επάγονται υποχρέωση για απόδοση πράγματος (ΑΚ 987, 1094), πλουτισμού (ΑΚ 904), άρση προσβολής (ΑΚ 57, 1108).

Για τις πράξεις ή παραλείψεις των μη καταστατικών οργάνων, η ευθύνη του νομικού προσώπου στηρίζεται στις ΑΚ 334, 922.

Αν η πράξη ή παράλειψη του οργάνου είναι υπαίτια και παράγει υποχρέωση για αποζημίωση, το όργανο ευθύνεται εις ολόκληρον μαζί με το νομικό πρόσωπο. Επί πολυμελούς διοικήσεως, ευθύνοντια μόνο τα μέλη που έλαβαν μέρος στην πράξη. Αν το νομικό πρόσωπο αποζημίωσε τον τρίτο, έχει δικαίωμα αναγωγής κατά του οργάνου για υπαίτια αθέτηση των υποχρεώσεων που πηγάζουν από τη σχέση εντολής (ΑΚ 68 παρ. 2 και 714).

ΑΡΘΡΟ 72

ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

Μόλις το νομικό πρόσωπο διαλυθεί, βρίσκεται αυτοδικαίως σε εκκαθάριση. Ωσότου περατωθεί η εκκαθάριση και για τις ανάγκες της θεωρείται ότι υπάρχει.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Εκκαθάριση είναι η διενέργεια των απατουμένων νομικών πράξεων για την επαλήθευση του ενεργητικού και παθητικού, τη ρευστοποίηση του ενεργητικού της περιουσίας του νομικού προσώπου, την εξόφληση των χρεών και των λοιπών υποχρεώσεων έναντι τρίτων και την καταβολή του τυχόν υπολοίπου στα δικαιούμενα πρόσωπα. 

Το στάδιο της εκκαθάρισης μεσολαβεί αναγκαστικά μεταξύ της διαλύσεως του νομικού προσώπου και της πλήρως εξαφανίσεως της προσωπικότητάς του.

Η διάταξη ΑΚ 72 έχει ως σκοπό την προστασία των δανειστών του νομικού προσώπου οι οποίοι θα ικανοποιηθούν από την περιουσία του.

Η εκκαθάριση δεν μπορεί να αποκλεισθεί ακόμα και αν η περιουσία του νομικού προσώπου περιέρχεται στο δημόσιο.

Η διάταξη αναφέρεται κυρίως στα σωματεία, τα ιδρύματα και τις ερανικές επιτροπές διότι τα λοιπά ΝΠΙΔ προβλέπουν ειδικές διατάξεις όπως για την αστική εταιρεία της ΑΚ 784 προβλέπει η ΑΚ 777 κοκ.

Για την εφαρμογή της διατάξεως απαιτείται η με νόμιμο τρόπο διάλυση του νομικού προσώπου. Ειδικούς λόγους διαλύσεως προβλέπει ο ΑΚ, για τα σωματεία ΑΚ 103 επ., για το ίδρυμα ΑΚ 117 επ., για τις ερανικές επιτροπές ΑΚ 124 επ.

Μέχρι να περατωθεί η εκκαθάριση το νομικό πρόσωπο θεωρείται κατά πλάσμα του νόμου ότι υπάρχει για τις ανάγκες της εκκαθαρίσεως. Αυτό σημαίνει ότι διατηρεί την επωνυμία και την έδρα του, την εμπορική του ιδιότητα και υπόκειται σε πτώχευση και έχει την ικανότητα να είναι διάδικος. Έχει ικανότητα δικαίου η οποία όμως περιορίζεται στις αναγκαίες για την εκκαθάριση πράξεις.

Από την έναρξη της εκκαθάρισης σκοπός του νομικού προσώπου δεν είναι αυτός που ορίζεται από τη συστατική πράξη αλλά αυτός της εκκαθαρίσεως.

Πράξεις των εκκαθαριστών που δεν εξυπηρετούν τον σκοπό της εκκαθάρισης δεν δεσμεύουν το νομικό πρόσωπο. Οι πράξεις αυτές δεν μπορούν να εγκριθούν από το νομικό πρόσωπο γιατί θεωρείται ότι το νομικό πρόσωπο δεν έχει τη σχετική ικανότητα δικαίου.

Το νομικό πρόσωπο διοικείται πλέον από τον εκκαθαριστή.

Δεν καθορίζεται από το νόμο το χρονικό διάστημα της εκκαθαρίσεως οπότε διαρκεί ωσότου εκπληρωθεί ο σκοπός της εκκαθάισης. 

Με την περάτωση της εκκαθάρισης, επέρχεται το τέλος του νομικού προσώπου και εκλείπει η νομική του προσωπικότητα οπότε και τυχόν αγωγή εναντίον του απορρίπτεται.

Αν μεταγενέστερα ανευρεθεί περιουσία που ανήκει στο νομικό πρόσωπο, οι εργασίες της εκκαθάρισης συνεχίζονται από τον εκκαθαριστή ή όποιον ορίσει το δικαστήριο. Στην περίπτωση αυτή επέρχεται αναβίωση του νομικού προσώπου για τις ανάγκες της εκκαθαρίσεως.

ΑΡΘΡΟ 73

ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΩΝ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

Αν ο νόμος ή η συστατική πράξη ή το καταστατικό δεν ορίζουν διαφορετικά ή το αρμόδιο όργανο δεν αποφάσισε διαφορετικά, η εκκαθάριση γίνεται από εκείνους που έχουν την διοίκηση του νομικού προσώπου. Αν δεν υπάρχουν, ο πρόεδρος των πρωτοδικών διορίζει έναν ή περισσότερους εκκαθαριστές.

 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Η διάταξη αυτή αναφέρεται στα πρόσωπα που διενεργούν την εκκαθάριση. Είναι καταρχήν αυτά που ορίζονται από το καταστατικό ή τη συστατική αχή, μετά οι διοικούντες και αν δεν υπάρχουν οι εκκαθαριστές που διορίζονται από το δικαστήριο.

Εκκαθαριστές μπορούν να διοριστούν και πρόσωπα που δεν είναι μέλη Δ.Σ.

Η επιλογή των εκκαθαριστών απόκειται στην απόλυτη κρίση του δικαστή.

Ο εκκαθαριστής μπορεί να αποποιηθεί το διορισμό του.

Αρμόδιο δικαστηριο είναι το μονομελές πρωτοδικείο της έδρας του νομικού προσώπου.

Σε επείγουσα περίτπωση ο διορισμός του εκκαθαριστή μπορεί να γίνει με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων.

Η ιδιότητα του εκκαθαριστή είναι δικαίωμα προσωποπαγές και δεν μεταβιβάζεται στους κληρονόμους του.

ΑΡΘΡΟ 74

ΝΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΗ

Ο εκκαθαριστής ενεργεί ως διοικητής του νομικού προσώπου. Η εξουσία του περιορίζεται στις ανάγκες της εκκαθάρισης.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Η ΑΚ 74 ρυθμίζει τη νομική θέση του εκκαθαριστή.  Αυτή είναι ίδια με αυτή του διοικητή του νομικού οργάνου πριν από τη διάλυσή του  περιοριζόμενη στις πράξεις εκείνες που είναι αναγκαίες για το σκοπό της εκκαθαίσεως. 

Αυτός εκπροσωπεί δικαστικώς και εξωδίκως το υπό εκκαθάριση νομικό πρόσωπο, δεν εκπροσωπεί όμως τους πιστωτές του νομικού προσώπου.

Η υποκατάσταση απαγορεύεται εκτός αν αυτή έχει επιτραπεί στην συστατική πράξη ή το καταστατικό ή το αρμόδιο όργανο που όρισε τον εκκαθαριστή.

Όταν οι εκκαθαριστές είναι πολλοί οι αποφάσεις λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων ΑΚ 65 εδ. β.

Στις περιπτώσεις της ΑΚ 66 ο εκκαθαριστής δεν έχει δικαίωμα ψήφου.

Τα δικαιώματα που παρέχονται από το νόμο στον εκκαθαριστή δεν περιορίζονται από το καταστατικό ή τη συστατική πράξη ή με πράξη της Γ.Σ. ή του Δ.Σ. Αν τεθούν περιορισμοί αυτοί είναι ανίσχυροι. Αντίθετα είναι ισχυρές οι διατάξεις του καταστατικού που αναφέρονται στον τρόπο εκποιήσεως των πραγμάτων.

Η εξουσία του διαχειριστή περιορίζεται στις ανάγκες της διαχειρίσεως. Κατά συνέπεια δεν επιτρέπονται πράξεις που δεν συνδέονται με τον σκοπό της εκκαθάρισης.

Διάταξη του καταστατικού που επεκτείνει την εξουσία του εκκαθαριστή είναι ανίσχυρη. Μπορεί να επιχειρήσει νέες δικαιοπραξίες που όμως είναι χρήσιμες για την εκκαθάριση.

Οι πράξεις που επιχειρήθηκαν καθ'  υπέρβαση της εξουσίας που παρέχεται από το νόμο στον εκκαθαριστή είναι άκυρες.  Έγκριση των πράξεων αυτών από το νομικό πρόσωπο δεν είναι δυνατή γιατί δεν έχει τη σχετική ικανότητα. Η προστασία των καλόπιστων για το αν κάποια πράξη είναι εκκαθαρίσεως ή όχι χωρεί κατά τις ΑΚ 68 εδ. τελευταίο και ΑΚ 229, 231.

ΑΡΘΡΟ 75

ΕΥΘΥΝΗ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΕΝΑΝΤΙ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

Ο εκκαθαριστής ευθύνεται να αποζημιώσει τους δανειστές του νομικού προσώπου για κάθε υπαίτια παράβαση των υποχρεώσεών του. Περισσότεροι εκκαθαριστές ευθύνονται εις ολόκληρον.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Προϋποθέσεις ευθύνης του εκκαθαριστή έναντι των δανειστών: (α) Παράβαση των υποχρεώσεων που έχει απέναντι στους δανειστές. Τέτοιες υποχρεώσεις του εκκαθαριστή ορίζονται στις διατάξεις ΑΚ 1916 επ.  οι οποίες εφαρμόζονται ανάλογα και στην εκκαθάριση του διαλυθέντος νομικού προσώπου  πχ αν αγνόησε αναγγελία δανειστή. Αντίθετα δεν γεννιέται τέτοια ευθύνη του εκκαθαριστή αν αυτός παραβεί υποχρεώσεις που έχει μόνο απέναντι στο νομικό πρόσωπο και από τις οποίες ζημιώθηκαν οι δανειστές (β) Η παράβαση να είναι υπαίτια.  Αρκεί και ελαφρά αμέλεια. Κατά συνέπεια οι δανειστές δεν δικαιούνται σε περίπτωση που ζημιώθηκαν να στραφούν κατά του εκκαθαριστή από την ανυπαίτια πράξη του (γ) Από την παράβαση να επήλθε ζημία σοτυς δανειστές. Η ευθύνη του εκκαθαριστή δεν είναι αδικοπρακτική. Επομένως ως προς την παραγραφή εφαρμόζεται η ΑΚ 249 και όχι η ΑΚ 937. Η ΑΚ 75 εφαρμόζεται και στην ΕΠΕ.

Αν από πταίσμα του εκκαθαριστή ορισμένοι δανειστές δεν ικανοποιήθηκαν ή δεν ικανοποιήθηκαν πλήρως μπορούν να στραφούν και κατά του εκκαθαριστή αλλά και κατά δικαιούχων τα οποία έπρεπε να λάβουν το υπόλοιπο με αποτέλεσμα να καταστούν πλουσιότερα σε βάρος δανειστών (ΑΚ 904) με την αγωγή του αδικαιολόγητου πλουτισμού.

Οι περισσότεροι εκκαθαριστές ευθύνονται εις ολόκληρον. Επομένως οι δανειστές που ζημιώθηκαν μπορούν να στραφούν εναντίον οποιουδήποτε εκκαθαριστή. Δεν υπέχει όμως ευθύνη ο εκκαθαριστής που δεν έλαβε μέρος στη ζημιογόνο πράξη.  Ο εκκαθαριστής που κατέβαλε τη ζημιά μπορεί να στραφεί κατά των λοιπών που ευθύνονται κατά ίσα μέρη (ΑΚ 487).

Ο εκκαθαριστής για ζημιές που προκάλεσε στο νομικό πρόσωο ευθύνεται κατά την ΑΚ 714.

Τα δικαιούχα πρόσωπα του διαλυθέντος νομικού προσώπου που ζημιώθηκαν από τις πράξεις του εκκαθαριστή, μπορούν να στραφούν κατά αυτού μόνο εφόσον συντρέχουν οι όροι ΑΚ 914 και 919.

ΑΡΘΡΟ 76

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗΣ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

Η εκκαθάριση γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις για τη δικαστική εκκαθάριση κληρονομίας, που εφαρμόζονται αναλόγως.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Η εκκαθάριση της περιουσίας του νομικού προσώπου γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις για τη δικαστική εκκαθάριση της κληρονομίας, οι οποίες εφαρμόζονται αναλόγως. Σχετικές διατάξεις ΑΚ 1916 επ. Δεν εφαρμόζονται όμως οι ΑΚ 1913-1915.

Ο εκκαθαριστής μέσα σε ένα μήνα από τη στιγμή που αποδέχτηκε το λειτούργημά του πρέπει να δημοσιεύσει στον τύπο τη διάλυση του νομικού προσώπου και πρόσκληση στους δανειστές του διαλυθέντος νομικού προσώπου να αναγγείλουντις απαιτήσεις τους (ΑΚ 1916), οι οποίοι οφείλουν να αναγγελθούν μέσα σε τέσσερις μήνες από την τελευταία δημοσίευση (ΑΚ 1917 παρ. 1).

Μετά την παρέλευση της προθεσμίας για αναγγελία πρέπει να συντάξει απγραφή της περιουσίας (ΑΚ 1917 παρ. 2). Τα ακίνητα εκποιούνται με πλειστηριασμό εκτός αν το δικαστήριο ορίζει διαφορετικά.

Αν από την απογραφή προκείπτει ότι δεν υπάρχει αρκετό ενεργητικό για την πληρωμή των υποχρεώσεων ο εκκαθαριστής έχει υποχρέωση πριν εξοφλήσει οποιοδήποτε δανειστή να ζητήσει από το δικαστήριο να ρυθμίσει τη σύμμετρη πληρωμή όλων των δανειστών (ΑΚ 1920), Δεν θίγονται όμως οι υποθήκες και τα ενέχυρα που έχουν συσταθεί πριν τη διάλυση του νομικού προσώπου.

Οι δανειστές υπό αίρεση κατατάσσονται με την αίρεση αυτή.

Τους δανειστές που δεν αναγγέλθηκαν εμπρόθεσμα ο εκκαθαριστής θα τους ικανοποιήσει μετά την εξόφληση αυτών που αναγγέλθηκαν και εφόσον απομείνει ενεργητικό (ΑΚ 77). 

Ο εκκαθαριστής έχει το δικαίωμα να λάβει ανάλογη αμοιβή (ΑΚ 1919). Το δικαίωμα για την αμοιβή είναι απαλλατριωτό από το οποίο μπορεί να παραιτηθεί ο εκκαθαριστής.

Ο εκκαθαριστής έχει υποχρέωση να λογοδοτήσει (ΑΚ 1918) και ευθύνεται για κάθε αμέλεια απέναντι στο υπό εκκαθάριση νομικό πρόσωπο, τους δανειστές του και στα πρόσωπα στα οποία θα περιέλθει η περιουσία (ΑΚ 77).

Αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαη της αιτήσεως για την αμοιβή του εκκαθαριστή είναι το μονομελές πρωτοδικείο της έδρας του νομικού προσώπου.

ΑΡΘΡΟ 77

ΤΥΧΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΙΑΛΥΣΗ

Η περιουσία νομικού προσώπου που διαλύθηκε, αν ο νόμος ή η συστατική πράξη ή το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, ή το αρμόδιο όργανο δεν αποφάσισε διαφορετικά, περιέρχεται στο δημόσιο. Το δημόσιο έχει την υποχρέωση να εκπληρώσει το σκοπό του νομικού προσώπου με την περιουσία αυτή.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Η διάταξη ρυθμίζει την τύχη της περιουσίας του νομικού προσώπου που διαλύθηκε. Μετά το τέλος της εκκαθαρίσεως, αν για την τύχη της περιουσίας δεν υπάρχει νομοθετική ρύθμιση όπως στα σωματεία ΑΚ 106 τότε η περιουσία του νομικού προσώπου περιέρχεται στο δημόσιο.

Τα πρόσωπα στα οποία, από το νόμο ή το καταστατικό ή από απόφαση της γενικής συνελεύσεως περιέρχεται η περιουσία του  νομικού προσώπου έχουν ενοχική απαίτηση κατά του υπό εκκαθάριση νομικού προσώπου και δεν είναι καθολικοί διάδοχοι αυτού με την έννοια της ΑΚ 1710.

Το ίδιο ισχύει και για το δημόσιο το οποίο καθίσταται δανειστής με την αναβλητική αίρεση ότι από την εκκαθάριση θα μείνει ενεργητικό.

Η μεταβίβαση των περιουσιακών σοιχείων στα δικαιούχα πρόσωπ γίνετια με την οικεία κατά περίπτωση μεταβιβαστική πράξη όπως επί ακινήτων απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο και μεταγραφή.

Τα ως άνω δικαιώματα είναι απαλλοτριωτά.

Με τη μεταβίβαση της περιουσίας στο δικαιούχο παύει να υπάρχει οριστικά το νομικό πρόσωπο.

Το δημόσιο εφόσον περιέλθει σε αυτό η περιουσία του νομικού προσώπου έχει την υποχρέωση να εκπληρώσει το σκοπό του νομικού προσώπου αλλά κανείς δεν μπορεί να εξαναγκάσει το δημόσιο να το κάνει.