ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ (Κλιμάκιο Κ. Χριστακάκου - Πρακτικό της 30/1)

Πρακτικό Θέμα:

Ο επιχειρηματίας Ε το έτος 2004 θέλησε να πάρει δάνειο 50.000 Ευρώ από την Τράπεζα Τ. Η Τ εξάρτησε τη χορήγηση του δανείου από την εξασφάλιση των απαιτήσεών της με εμπράγματη αλλά και προσωπική ασφάλεια. Για το σκοπό αυτό: 1) ο Ε παραχώρησε υποθήκη στο εργοστάσιό του για ποσό 80.000 Ευρώ και 2) ο Φ, φίλος του Ε, προσφέρθηκε να παράσχει εγγύηση για την οφειλή του Ε προς την Τ και μάλιστα με γραπτή δήλωσή του εγγυήθηκε το χρέος του Ε ως αυτοφειλέτης. Ύστερα από την παραχώρηση των ασφαλειών αυτών η Τ χορήγησε...

...το δάνειο στον Ε το Δεκέμβριο του 2004. Μέχρι σήμερα, που όλο το χρέος έχει καταστεί ληξιπρόθεσμο και και ο  Ε λόγω οικονομικής δυσχέρειας δεν εκπληρώνει τις  υποχρεώσεις του απέναντι στην  Τ, με αποτέλεσμα η οφειλή του προς αυτήν να ανέρχεται ήδη στο ποσό των 70.000 Ευρώ, έχουν συμβεί τα εξής:

Α) Ο Ε έχει πωλήσει και μεταβιβάσει τα μηχανήματα του εργοστασίου του χωρίς τη συγκατάθεση αλλά με γνώση της Τ στον  Χ, ο οποίος γνώριζε την ύπαρξη της υποθήκης και την αφερεγγυότητα του Ε.

Β) Ο Ε προκειμένου να αποφύγει την εκ μέρους της Τ αναγκαστική εκτέλεση και στην οικία του, πούλησε και μεταβίβασε αυτήν το 2005 στον Ψ, ο οποίος επίσης γνώριζε την αφερεγγυότητα του Ε.

Γ) Ο Φ μεταβίβασε μια μονοκατοικία που αποτελούσε το μοναδικό περιουσιακό του στοιχείο στον Ω, ο οποίος δεν γνώριζε ότι ο Φ είχε παράσχει εγγύηση στην Τ.

Ερωτάται:

1) Συνομολογήθηκε έγκυρα η σύμβαση της εγγύησης ματαξύ Φ και Τ;

2)

     α) Απέκτησε ο Χ κυριότητα στα μηχανήματα;

     β) Έχει η Τ την «εμπράγματη υποθηκική αγωγή» κατά του Χ για τα μηχανήματα;

     γ) Έχει η Τ ενδεχομένως άλλη αξίωση κατά του Χ;

3) Μπορεί η Τ να στραφεί εναντίον του Ψ αναφορικά με την οικία του Ε;

4) Μπορεί να ισχυριστεί ο Φ ότι λόγω της ανοχής της Τ ως προς την εκποίηση των μηχανημάτων έχει ελευθερωθεί από την εγγύησή του;

5) Μπορεί να στραφεί η Τ εναντίον του Ω και τι θα ζητήσει;



Ενδεικτικές απαντήσεις:

1) Έγκυρη η σύμβαση της εγγύησης (άρθρ.847 ΑΚ) αφού η εγγύηση, με βάση την αρχή του παρεπομένου, μπορεί να δοθεί κατά το άρθρο 848 ΑΚ και για απαίτηση μελλοντική ή υπό αίρεση (στην προκείμενη περίπτωση η ασφαλιζόμενη απαίτηση της Τ τελεί υπό την αίρεση της παροχής της εγγύησης).Επιπλέον το κύρος της εγγύησης δεν επηρεάζεται από το γεγονός ότι ο Φ εγγυήθηκε ως αυτοφειλέτης, αφού η παραίτηση από την ένσταση της δίζησης (άρθρ.855 ΑΚ) προβλέπεται στο νόμο (άρθρ.857 αρ. 1 ΑΚ). Τέλος έχει τηρηθεί και ο απαιτούμενος κατά νόμο τύπος, δεδομένου ότι η δήλωση βούλησης του εγγυητή Φ έχει δοθεί εγγράφως (άρθρ.849 εδ. 1 ΑΚ).

2) 

α) Τα μηχανήματα ως παραρτήματα (άρθρ. 959, 956 ΑΚ) είναι κινητά πράγματα, τα οποία πάντως ο Ε ως κύριος μπορεί να τα μεταβιβάσει κατά   το άρθρο 1034 ΑΚ. Επομένως Ο Χ απέκτησε την κυριότητα των μηχανημάτων, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 1034 ΑΚ. Αυτό σημαίνει ότι η καλή ή κακή του πίστη καθώς και εάν τα μηχανήματα είναι ενυπόθηκα (άρθρ. 1282 ΑΚ) δεν έχει σημασία.

β) Σύμφωνα με το άρθρο 1283 ΑΚ ο Χ απέκτησε τα μηχανήματα ελεύθερα από υποθήκη. Επομένως η Τ δεν έχει «την εμπράγματη υποθηκική αγωγή» (βλ. άρθρ.1281, 1282 ΑΚ) κατά του Χ,

γ) Η Τ, ως ενυπόθηκη δανείστρια, δεν έχει αξίωση κατά του τρίτου Χ. Μόνο ενδεχομένως κατά τις διατάξεις των αδικοπραξιών θα μπορούσε να στραφεί (άρθρ. 919 ή 914 ΑΚ).

3) Θα μπορούσε να στραφεί κατά του  Ψ, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 939 επ. ΑΚ, δεδομένου ότι φαίνεται να συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις για τη διάρρηξη της σχετικής απαλλοτρίωσης,  πλην όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση η σχετική αξίωση έχει υποπέσει σε παραγραφή, σύμφωνα με το άρθρο 946 ΑΚ. 

4) Μόνο υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 862 ΑΚ θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι ελευθερώνεται ο εγγυητής. Όχι σύμφωνα με το άρθρο 863 ΑΚ, διότι όπως έχει γίνει δεκτό και από τη νομολογία, για να υπάρχει  παραίτηση από τις ασφάλειες απαιτείται θετική πράξη του δανειστή και όχι μόνο ανοχή.

5) Μπορεί να στραφεί εναντίον του Ω, σύμφωνα με το άρθρο 479 ΑΚ, δεδομένου ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του στη συγκεκριμένη περίπτωση.