ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

1. ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
α. Το τυπικό σύνταγμα ή σύνταγμα υπό τυπική έννοια
Έχει αυξημένη τυπική ισχύ, η οποία αναδεικνύεται από τις διατάξεις:
α. 110 παρ. 1 μη αναθεωρήσιμες διατάξεις «σκληρός πυρήνας»
α. 111 παρ. 1 κατάργηση νόμων και διοικητικών πράξεων αντίθετων προς αυτό
α. 87 παρ. 2 μη συμμόρφωση σε διατάξεις που τίθενται για να το καταλύσουν
α. 93 παρ. 4 έλεγχος συνταγματικότητας των νόμων
α. 100 παρ. 1 εδ. ε’ Α.Ε.Δ. άρση αμφισβήτησης
β. Άλλα κείμενα αυξημένης τυπικής ισχύος
ι) συντακτικές πράξεις : Πράξεις οργάνου (de Facto Κυβέρνησης) της εκτελεστικής εξουσίας με περιεχόμενο συντακτικό ή αναθεωρητικό (σε περιόδους πολιτικής ανωμαλίας).
ιι) ψηφίσματα : πράξεις συντακτικών ή αναθεωρητικών συνελεύσεων σε περιόδους κατά τις οποίες είτε δεν υφίσταται σύνταγμα (γιατί έχει καταργηθεί) είτε ισχύει εν μέρει.
γ. Οι εκτελεστικοί του Συντάγματος τυπικοί νόμοι
νόμοι των οποίων η ψήφιση από τη Βουλή προβλέπεται είτε ρητά («ως νόμος ορίζει») από τις διατάξεις του Σ. είτε κατά σιωπηρή εξουσιοδότησή τους. (Κάθε διάταξη με συνταγματικά ενδιαφέρον περιεχόμενο).
[Είναι νόμοι : τυπικοί : γιατί προέρχονται από τη Βουλή
εκτελεστικοί: γιατί εξειδικεύουν συνταγματικές ρυθμίσεις που αφορούν ατομικά δικαιώματα
۰ουσιαστικοί: εφόσον διαθέτουν ρυθμιστικό περιεχόμενο]
δ. Οι κανονιστικού περιεχομένου και συνταγματικού ενδιαφέροντος πράξεις της εκτελεστικής εξουσίας και της διοίκησης
Προεδρικά Διατάγματα, πράξεις Υπουργικού Συμβουλίου, Υπουργικές αποφάσεις, που εκδίδονται και εξειδικεύουν ζητήματα που αποτελούν αντικείμενο των εκτελεστικών του Συντάγματος νόμων.
ε. Το συνταγματικό έθιμο
Παράγεται από την πρακτική της ίδιας της κρατικής εξουσίας (μία πρακτική που επαναλαμβάνεται επί τόσο χρονικό διάστημα, ώστε να δημιουργείται η εντύπωση της υποχρεωτικής εφαρμογής της – opinio juris).

2. Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤ. 1975/1986/2001. Το συντ. 75/86/01. Σχετικώς αυστηρό, η αναθεωρητική διαδικασία ρυθμίζεται λεπτομερώς. Αρ. 110 Συντ.
Προϋποθέσεις αναθεωρητικού διαβήματος.

Α. Ουσιαστικές Προϋποθέσεις: (αρ. 110 παρ.1). Μη αναθεωρήσιμος σκληρός πυρήνας του Σ, προσδιορίζονται τα ουσιαστικά όρια της αναθεώρησης.
-γενικό και αφηρημένο κριτήριο (διατάξεις που καθορίζουν μορφή και τη βάση του πολιτεύματος).
-συγκεκριμένο κριτήριο (αρ.2 παρ1/ αρ.4 παρ. 1, 4, 7/ αρ. 5 παρ.1, 3/ αρ. 13 παρ.1/ αρ.26).
Β. Διαδικαστικές Προϋποθέσεις: (αρ. 110 παρ. 2-6).
Τρεις φάσεις (Βουλή – λαϊκή ετυμηγορία – αναθεωρητική Βουλή).

Διαδικαστικές εγγυήσεις για το αναθεωρητικό διάβημα.
1.Την ειδική πλειοψηφία.
2.Τις περισσότερες από μια, χρονικά υφιστάμενες, ψηφοφορίες της Βουλής που αποδέχεται την πρόταση αναθεώρησης με απαιτούμενη απόλυτη σύμπτωση του προτεινόμενου κειμένου κατά τις δύο ψηφοφορίες.
3.Τη λήψη απόφασης για την αναθεώρηση του Σ., κατά τη πρώτη σύνοδο της αναθ. Βουλής.
4.Την απαγόρευση της αναθεώρησης πριν από την πάροδο ορισμένου χρόνου.

Προκύπτουν τα εξής χαρακτηριστικά:
(α) Σ. αυστηρότερο από το (Σ. 1952), λόγω του χρονικού διαστήματος, πενταετίας.
(β) Δεν επιβάλλει τη διάλυση της Βουλής που αποφάσισε να προτείνει την αναθεώρηση (όπως σε παλαιότερα Σ). [ η διάλυση είναι δυνατή μόνο μετά από πρόταση της Κυβέρνησης και διενέργεια πρόωρων εκλογών.
(γ) «εναλλαγή των πλειοψηφιών»: Αδιάφορα από το στάδιο στο οποίο επιτυγχάνονται αρκεί να επιτευχθούν τόσο η απόλυτη πλειοψηφία, όσο και η πλειοψηφία των 3/5 του συνόλου των Βουλευτών για να αναθεωρηθεί το Σ.

Είναι δυνατή η αναθεώρηση του αρ. 110 του Σ; ΟΧΙ.

3. ***ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ Ή ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ

1.Δημοκρατική Αρχή
2.Αρχή της Λαϊκής Κυριαρχίας
3.Κοινοβουλευτική Αρχή
4.Αρχή του πολυκομματισμού
5.Αρχή της προεδρευόμενης δημοκρατίας
6.Αρχή της διάκρισης των εξουσιών (σε ποια όργανα ανατίθενται οι κρατικές λειτουργίες)
7.Αρχή του κράτους δικαίου (ή δικαιοκρατική αρχή)= το Σ αναγνωρίζει δικαιώματα και εγγυήσεις υπέρ των διοικούμενων και υποτάσσει τη διοικητική δράση σε κανόνες που έχουν τεθεί εκ των προτέρων (απουσία αυθαίρετης εξουσίας, ισότητα ενώπιον του νόμου)

8.Αρχή του κοινωνικού κράτους (*κοινωνικό κράτος δικαίου, αρ. 25 παρ. 1 εδ. α’ και σελ. 395 Χρυσόγονου) = κατοχύρωση κοινωνικών δικαιωμάτων (με σκοπό να αμβλύνει τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, διασφαλίζοντας «αποδεκτό» βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού)

 

Πηγή: http://e-dikaio.blogspot.gr/