Ερωτήσεις και Απαντήσεις Ποινικής Δικονομίας για Προφορικές Εξετάσεις ΕΣΔΙ 2023

 

Άρθρα 1 και 2 (ποινικά δικαστήρια κ.λπ.)

1.    Ποια δικαστήρια ασκούν ποινική δικαιοδοσία;

(α) Πλημμελειοδικεία

(β) Δικαστήρια ανηλίκων

(γ) Μικτά ορκωτά δικαστήρια

(δ) Εφετεία

(ε) Άρειος Πάγος

 

Άρθρα 3-7, και άρθρα 9, 10, 12 και 13 (ποινικά δικαστήρια)

1.    Ποια η σύνθεση του Εφετείου;

Το συμβούλιο των εφετών και το τριμελές εφετείο συντίθεται από τον Πρόεδρο Εφετών ή αναπληρωτή του και από δύο εφέτες. Αν το Εφετείο δικάζει εφέσεις κατά αποφάσεις του τριμελούς εφετείου, τότε συντίθεται από Πρόεδρο Εφετών και τέσσερις εφέτες. Επίσης, παρίστανται ο εισαγγελέας υποχρεωτικά και ένας δικαστικός γραμματέας.

2.   Τι δικάζει ο Άρειος Πάγος;

Ως ακυρωτικό δικαστήριο δικάζει τις αιτήσεις αναίρεσης κατά των αποφάσεων και βουλευμάτων σε 5μελή και 3μελή σύνθεση αντίστοιχα.

 

Άρθρα 14-16 (αποκλεισμός εξαίρεση και αποχή των δικαστικών προσώπων)

1.    Ποιοι αποκλείονται από την ίδια ποινική υπόθεση;

(α) Δεν μπορούν να ασκήσουν καθήκοντα ανακριτή, δικαστή, εισαγγελέα ή γραμματέα όσοι είναι μεταξύ τους συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας έως και τον τρίτο βαθμό

(β) Όποιος αδικήθηκε από το έγκλημα

(γ) Όποιος είναι σύζυγος του κατηγορουμένου ή του υπόπτου ή εκείνου που αδικήθηκε από το έγκλημα ή συνδέεται με αυτούς με σύμφωνο συμβίωσης

(δ) Επίτροπος ή ο κηδεμόνας

(ε) Όποιος ήταν συνήγορος του κατηγορουμένου ή του υποστηρίζοντος την κατηγορία στην ίδια υπόθεση

(στ) Όποιος εξετάστηκε ως μάρτυρας ή γνωμοδότησε ως πραγματογνώμονας ή τεχνικός σύμβουλος στην ίδια υπόθεση

(ζ) ο ανακριτής

(η) ο δικαστής που έχει συμπράξει στην έκδοση απόφασης κατά της οποίας ασκήθηκε έφεση ή αναίρεση.

2.   Ποιος έχει δικαίωμα να προτείνει την εξαίρεση;

(α) ο εισαγγελέας

(β) ο κατηγορούμενος

(γ) ο παριστάμενος για την υποστήριξη της κατηγορίας.

 

Άρθρα 37-42 (έναρξη και αναβολή της ποινικής δίωξης)

1.    Πως κινείται η ποινική δίωξη αν δεν απαιτείται έγκληση του παθόντος;

Κινείται αυτεπάγγελτα ύστερα από αναφορά, μήνυση ή άλλη πληροφορία ότι διαπράχθηκε έγκλημα.

2.   Ποιοι έχουν υποχρέωση να ανακοινώσουν την αξιόποινη πράξη;

(α) οι ανακριτικοί υπάλληλοι χωρίς χρονοτριβή στον αρμόδιο εισαγγελέα για οτιδήποτε πληροφορούνται με κάθε τρόπο για αξιόποινη πράξη που διώκεται αυτεπαγγέλτως

(β) οι υπόλοιποι δημόσιοι υπάλληλοι αν πληροφορήθηκαν αξιόποινες πράξεις κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους

(γ) οι ιδιώτες αν αντιληφθούν οι ίδιοι αξιόποινη πράξη που διώκεται αυτεπαγγέλτως

3.   Που κατατίθεται η μήνυση στα εγκλήματα που διώκονται αυτεπαγγέλτως;

Απευθείας στον εισαγγελέα πλημμελειοδικών αλλά και στους άλλους ανακριτικούς υπαλλήλους οι οποίοι χωρίς χρονοτριβή τη στέλνουν στον αρμόδιο για την ποινική δίωξη εισαγγελέα. Η μήνυση γίνεται και ηλεκτρονικώς εφόσον φέρει προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή.

 

Άρθρα 51-55 (έγκληση)

1.    Ποιος υποβάλλει την έγκληση;

Ο ίδιος ο παθών στον εισαγγελέα πλημμελειοδικών. Μόλις υποβληθεί έγκληση η ποινική δίωξη προχωρεί όπως και στα εγκλήματα που διώκονται αυτεπαγγέλτως (=που δεν απαιτούν έγκληση του παθόντος σύμφωνα με τον νόμο πχ τον βιασμό μόνο το θύμα μπορεί να δηλώσει αν επιθυμεί ή όχι την ποινική δίωξη). Μόνο ο παθών μπορεί να παραιτηθεί από την έγκληση ή να την ανακαλέσει.

2.   Τι δικαιούται να κάνει ο εγκαλών;

Να προσφύγει κατά της έγκλησης μέσα σε 15 ημέρες από την επίδοση της διάταξης του εισαγγελέα πλημμελειοδικών. Με την προσφυγή υποχρεούται να καταθέσει παράβολο υπέρ του δημοσίου ποσού 250 ευρώ το οποίο επισυνάπτεται στην έκθεση που συντάσσει ο γραμματέας του δικαστηρίου.

 

 

 

Άρθρα 70, 71, 72, 77 (διάδικοι στην ποινική δίκη)

1.    Ποιοι είναι διάδικοι στην ποινική δίκη;

(α) ύποπτος (μέχρι να του απαγγελθούν κατηγορίες)

(β) κατηγορούμενος (του έχουν απαγγελθεί κατηγορίες)

(γ) παριστάμενος για την υποστήριξη της κατηγορίας

2.   Τι λέει το τεκμήριο της αθωότητας;

Οι ύποπτοι και οι κατηγορούμενοι τεκμαίρονται αθώοι μέχρι να αποδειχθεί η ενοχή τους σύμφωνα με τον νόμο.

 

Άρθρα 89-91 (δικαιώματα των διαδίκων)

1.    Με πόσους συνηγόρους μπορεί να αντιπροσωπεύεται κάθε διάδικος στην ποινική διαδικασία;

Όχι περισσότερους από δύο.

2.   Πως γίνεται ο διορισμός των συνηγόρων των διαδίκων;

(α) με προφορική δήλωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά ή στην έκθεση εξέτασης του υπόπτου ή κατά την απολογία του κατηγορουμένου ή στην κατάθεση του μάρτυρα ή

(β) με έγγραφη δήλωση με την έκθεση ή τη δήλωση άσκησης ενδίκου μέσου.

3.   Δύνανται οι διάδικοι να παραιτηθούν από το δικαίωμα διορισμού συνηγόρου;

Ναι εφόσον λάβουν προηγουμένως προφορικά ή εγγράφως σαφή και επαρκή ενημέρωση σε απλή και κατανοητή γλώσσα σχετικά με το περιεχόμενο του συγκεκριμένου δικαιώματος.

4.   Έχει δικαίωμα ο διάδικος δωρεάν νομικής βοήθειας;

Ναι.

 

Άρθρα 137-144, και άρθρα 146, 147 (διαδικαστικές πράξεις – αποφάσεις και πρακτικά)

1.    Πότε ο δικαστής ή ο εισαγγελέας εκδίδει διάταξη;

Όταν του το επιβάλλει ο νόμος κατά την προδικασία (πριν την κύρια διαδικασία) ή κατά το χρόνο που το δικαστήριο διακόπτει τη συνεδρίασή του.

2.   Πως πρέπει να αιτιολογούνται οι αποφάσεις, οι ποινικές διαταγές και τα βουλεύματα;

Ειδικά και εμπεριστατωμένα.

3.   Τι μνημονεύουν τα πρακτικά της συνεδρίασης;

(α) τον τόπο, χρόνο συνεδρίασης και τις διακοπές αυτής

(β) ονοματεπώνυμα δικαστών, εισαγγελέα και γραμματέα

(γ) ονοματεπώνυμο και ότι άλλο συντελεί στην εξακρίβωση της ταυτότητας των διαδίκων, των εκπροσώπων και των συνηγόρων τους

(δ) ονοματεπώνυμα μαρτύρων, διερμηνέων, πραγματογνωμόνων και τεχνικών συμβούλων

(ε) όρκιση μαρτύρων, διερμηνέων και πραγματογνωμόνων.

4.   Τι περιέχουν τα πρακτικά της συνεδρίασης;

(α) εν συντομία καταθέσεις μαρτύρων και προσθήκες καταθέσεων

(β) συμπεράσματα πραγματογνωμόνων και τεχνικών συμβούλων

(γ) απολογίες και δηλώσεις κατηγορουμένων

(δ) δηλώσεις τεχνικών συμβούλων

(ε) προτάσεις και αιτήσεις του εισαγγελέα και των διαδίκων

(στ) αποφάσεις του δικαστηρίου και τις διατάξεις του δικαστή που διευθύνει τη συζήτηση

(ζ) κάθε αξιόλογο γεγονός κατά τη διάρκεια της συζήτησης.

5.    Πότε συντάσσονται τα πρακτικά της συνεδρίασης;

Μόλις τελειώσει η συζήτηση. Μέσα σε 8 ημέρες από συνεδρίαση καθαρογράφονται από γραμματέα και υπογράφονται από αυτόν και τον δικαστή που διεύθυνε τη συζήτηση. Αν ο γραμματέας που συμμετείχε απομακρύνθηκε από την υπηρεσία ή πέθανε τα πρακτικά συντάσσει ο διευθύνων τη γραμματεία του δικαστηρίου ή αναπληρωτής του.

6.   Σε ποιους δίδονται αντίγραφα των ποινικών διαταγών, διατάξεων, πρακτικών, βουλευμάτων καθώς και κάθε εγγράφου;

(α) Σε κάθε διάδικο της ποινικής δίκης

(β) Σε οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον μετά από αίτησή του και έγκριση του προέδρου του δικαστηρίου

 

Άρθρα 148-153 (εκθέσεις)

1.    Τι ονομάζεται έκθεση;

Το έγγραφο που συντάσσει ο δημόσιος υπάλληλος ο οποίος εκπληρώνει καθήκοντα στην ποινική διαδικασία για να βεβαιώσει πράξεις του ιδίου ή άλλου δημοσίου υπαλλήλου.

2.   Πότε και που συντάσσεται η έκθεση;

Στον τόπο που γίνεται η πράξη και κατά τον χρόνο της ενέργειας, αν αυτό είναι αδύνατο, αμέσως μετά.

3.   Ποια πρόσωπα παρίστανται κατά τη σύνταξη της έκθεσης;

(α) δικαστικός γραμματέας ή ανακριτικός υπάλληλος ή

(β) δύο μάρτυρες

4.   Ποιο το περιεχόμενο της έκθεσης;

(α) τόπος και ημερομηνία και ώρα αν είναι δυνατόν (που άρχισε και τελείωσε)

(β) ονοματεπώνυμα και κατοικία προσώπων που παρευρέθηκαν

(γ) ακριβή περιγραφή των πράξεων που πιστοποιούνται με την έκθεση

Η έκθεση διαβάζεται σε όσους συνέπραξαν και υπογράφεται από όλους.

5.    Πότε η έκθεση είναι άκυρη;

Όταν λείπουν χρονολογία ή υπογραφή του δημοσίου υπαλλήλου που συντάσσει την έκθεση.

 

Άρθρα 209-217 και 219-222 (αποδείξεις – μάρτυρες)

1.    Αν κάποιον τον καλέσουν για μάρτυρα μπορεί να αρνηθεί;

Όχι, εκτός αν είναι ο σύζυγος και συγγενείς εξ αίματος του κατηγορούμενου έως και τον τρίτο βαθμό.

2.   Ποιοι δεν εξετάζονται ως μάρτυρες στο ακροατήριο;

(α) όσοι άσκησαν εισαγγελικά ή ανακριτικά καθήκοντα ή έργα γραμματείας στην ίδια υπόθεση

(β) όσοι έχουν παραπεμφθεί να δικαστούν για την ίδια πράξη

(γ) όσοι κηρύχθηκαν αμετακλήτως ένοχοι για την πράξη που εκδικάζονται.

3.   Πως κλητεύονται οι μάρτυρες;

Εγγράφως σε ορισμένη ημέρα και ώρα, η κλήση υπογράφεται από εκπρόσωπο της αρχής που καλεί και από τον γραμματέα και φέρει επίσημη σφραγίδα της.

4.   Ποιοι μάρτυρες εξετάζονται δίχως όρκο;

(α) όσοι δεν συμπλήρωσαν το 18^ο έτος της ηλικίας τους

(β) όσοι έχουν εμφανώς εξασθενημένη τη διάνοια

(γ) όσοι στερήθηκαν τα πολιτικά τους δικαιώματα ή αποστερήθηκαν αξιώματα εξαιτίας καταδίκης

(δ) όσοι παρίστανται για την υποστήριξη της κατηγορίας

(ε) όσοι δικαιούνται χρηματική αμοιβή για την καταμήνυση

 

Άρθρα 233, 234, 236 (διερμηνείς)

1.    Πότε διορίζεται διερμηνέας;

Σε οποιοδήποτε στάδιο της ποινικής διαδικασίας, όταν πρόκειται να εξεταστεί ύποπτος, κατηγορούμενος ή μάρτυρας ο οποίος δεν μιλάει, ή δεν κατανοεί επαρκώς την ελληνική γλώσσα, οπότε του παρέχεται δίχως καθυστέρηση διερμηνέας. Οι διερμηνείς υπάρχουν σε πίνακα που υποβάλλεται στο τέλος κάθε Οκτωβρίου στον εισαγγελέα εφετών. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις αν δεν είναι δυνατό να διοριστεί κάποιος εγγεγραμμένος στον πίνακα τότε μπορεί να διορισθεί και διερμηνέας που δεν περιλαμβάνεται στον πίνακα.  Με απόφαση Υπουργού Δικαιοσύνης καθορίζονται τα προσόντα των διερμηνέων.

2.   Ποιοι δεν μπορούν να διοριστούν ως διερμηνείς;

(α) ο κατηγορούμενος, ο παριστάμενος για την υποστήριξη της κατηγορίας, ο συνήγορος, ο μάρτυρας, ο πραγματογνώμονας, ο τεχνικός σύμβουλος και εκείνος που ασκεί στην ίδια δίκη καθήκοντα δικαστή, εισαγγελέα ή γραμματέα

(β) όποιος υπάγεται σε μία από τις περιπτώσεις των άρθρων 188, 209, 210 και 222.

3.   Δίνει όρκο ο διερμηνέας;

Ναι.

 

Άρθρα 239-242 (προδικασία – ανάκριση)

1.    Ποιος ο σκοπός της κύριας ανάκρισης;

Η συλλογή των αναγκαίων αποδεικτικών στοιχείων για να βεβαιωθεί η τέλεση του εγκλήματος και να αποφασιστεί ποιος θα εισαχθεί σε δίκη για αυτό το έγκλημα.

2.   Ποιος ο τόπος και ο χρόνος της κύριας ανάκρισης;

Δεν υπάρχει περιορισμός απλά να μην είναι ακατάλληλος. Ακόμα και Κυριακές μπορεί να γίνει, και νύχτα και γιορτές.

3.   Η ανάκριση είναι προφορική;

Όχι έγγραφη με την παρουσία δικαστικού γραμματέα ή δεύτερου ανακριτικού υπαλλήλου και αν δεν υπάρχουν αυτοί, με παρουσία δύο μαρτύρων.

4.   Τι είναι αυτόφωρο έγκλημα;

Αυτό του οποίου ο δράστης καταλαμβάνεται την ώρα που το τελεί, ή όταν καταδιώκεται και συλλαμβάνεται σε χρόνο πολύ κοντινό με την αξιόποινη πράξη. Δεν είναι αυτόφωρο το έγκλημα για το οποίο έχει περάσει όλη η επόμενη μέρα από την τέλεση της πράξης.

 

Άρθρα 329-332 (κύρια διαδικασία – θεμελιώδεις αρχές)

1.    Ποιες οι θεμελιώδεις αρχές της ποινικής διαδικασίας;

(α) αρχή της δημοσιότητας (η συζήτηση στο ακροατήριο αλλά και η απαγγελία της απόφασης γίνεται δημόσια), ωστόσο, τα δικαστήρια ανηλίκων συνεδριάζουν κεκλεισμένων των θυρών, οι δίκες που μπορεί να προσελκύσουν πολύ μεγάλο αριθμό ακροατών που μπορεί να εμποδίσουν την ομαλή διεξαγωγή της διαδικασίας, ορίζεται αριθμός ακροατών καθώς και αν η δημοσιότητα της συνεδρίασης είναι επιβλαβής στα χρηστά ήδη ή συντρέχει λόγος να προστατευτεί ο ιδιωτικός βίος των διαδίκων τότε η συζήτηση γίνεται κεκλεισμένων των θυρών

(β) αρχή της προφορικότητας (η διαδικασία στο ακροατήριο διεξάγεται προφορικά)

2.   Ποια η συμπεριφορά των δικαστικών λειτουργών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας στο ακροατήριο;

Να συμμετέχουν με τρόπο αμερόληπτο, ευπρεπή, απαθή και ψύχραιμο άλλως διαπράττουν βαρύ πειθαρχικό παράπτωμα.

 

Άρθρα 339, 340 (κύρια διαδικασία στο ακροατήριο)

1.    Πως ξεκινά η κύρια διαδικασία στο ακροατήριο;

Οι διάδικοι και οι συνήγοροί τους καθώς και οι μάρτυρες που κλητεύθηκαν κάθονται σε ορισμένες θέσεις.

Οι κατηγορούμενοι που κρατούνται προσωρινά παρίστανται χωρίς χειροπέδες και φυλάσσονται. Ο κατηγορούμενος οφείλει να εμφανίζεται αυτοπροσώπως αλλά μπορεί να διορίσει και δικηγόρο ως συνήγορο για την υπεράσπισή του. Την ίδια υποχρέωση έχει και ο δικαστής όταν ο κατηγορούμενος είναι ανήλικος για κακούργημα ή όταν ο κατηγορούμενος στερείται συνηγόρου υπεράσπισης. Αν ο κατηγορούμενος δεν εμφανιστεί ή δεν εκπροσωπηθεί νομίμως από συνήγορο, δικάζεται σαν να ήταν παρών εφόσον έχει νομίμως κλητευθεί και ενημερωθεί ότι θα δικαστεί ερήμην αν δεν εμφανισθεί ή εκπροσωπηθεί.

Μόλις ξεκινήσει η εκδίκαση της υπόθεσης η συζήτηση δεν διακόπτεται μέχρι να απαγγελθεί η απόφαση.

 

Άρθρα 350, 351, 359 (αποδεικτική διαδικασία – μάρτυρες)

1.    Πότε απαγορεύεται η επικοινωνία των μαρτύρων με άλλους;

Οι μάρτυρες μέχρι να εξεταστούν οφείλουν να μην επικοινωνούν με κανέναν από αυτούς που έχουν συμφέρον από την έκβαση της δίκης, ούτε να ακούν όσα λέγονται στη διαδικασία.

2.   Πότε αποχωρούν οι μάρτυρες;

Μόλις τελειώσει η εξέτασή τους παραμένουν στο ακροατήριο μέχρι το τέλος της αποδεικτικής διαδικασίας εκτός αν το δικαστήριο τους επιτρέψει να αποχωρήσουν με συναίνεση του εισαγγελέα και των διαδίκων.

 

Άρθρα 364, 365 (εξέταση κατηγορούμενου)

1.    Ποια η διαδικασία κατά την εξέταση του κατηγορουμένου στο ακροατήριο;

Ο διευθύνων τη συζήτηση καλεί τον κατηγορούμενο, ο κατηγορούμενος απολογείται δίχως να διακόπτεται εκτός αν απομακρύνεται από το θέμα. Αφού τελειώσει μπορούν να του κάνουν ερωτήσεις ο διευθύνων τη συζήτηση, ο εισαγγελέας και οι δικαστές. Οι υπόλοιποι διάδικοι καθώς και οι συνήγοροί τους μπορούν να του υποβάλλουν ερωτήσεις μόνο μετά από τη μεσολάβηση εκείνου που διευθύνει τη συζήτηση. Αν ο κατηγορούμενος αρνηθεί να απολογηθεί ή να απαντήσει σε ερώτηση, καταγράφεται στα πρακτικά.

 

 

Άρθρα 367-371 (τι ακολουθεί την αποδεικτική διαδικασία)

1.    Τι ακολουθεί την αποδεικτική διαδικασία; (=μάρτυρες, απολογία κατηγορουμένου κ.λπ.)

Ο διευθύνων τη συζήτηση δίνει τον λόγο στον εισαγγελέα και μετά στον κατηγορούμενο. Δικαίωμα δευτερολογίας έχει ο εισαγγελέας και ο κατηγορούμενος ή ο συνήγορός του. Ενώ ο κατηγορούμενος ή ο συνήγορος του έχει πάντοτε το δικαίωμα να μιλήσει τελευταίος.

2.   Πως τελειώνει η ποινική δίκη;

(α) με την καταδίκη ή την αθώωση του κατηγορουμένου

(β) με την οριστική παύση της ποινικής δίωξης

(γ) με την κήρυξη της ποινικής δίωξης ως απαράδεκτης

3.   Πως καταρτίζονται και δημοσιεύονται οι αποφάσεις;

Οι αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων δημοσιεύονται σε δημόσια συνεδρίαση από τον διευθύνοντα τη συζήτηση. Οι αποφάσεις καταρτίζονται από την ψήφο των δικαστών που συγκρότησαν το δικαστήριο σε μυστική διάσκεψη, στην οποία παρίστανται ο γραμματέας. Αν υπάρχει διχογνωμία, επικρατεί η γνώμη της πλειοψηφίας.

Σε κάθε δικαστική απόφαση καταχωρίζεται υποχρεωτικά η γνώμη της μειοψηφίας με τα ονόματα των δικαστών που μειοψηφούν.

Αν ο νόμος ορίζει η δικαστική απόφαση να δημοσιευθεί στον τύπο, αυτή πρέπει να δημοσιευτεί ολόκληρη ή μέρος της με απόφαση του δικαστηρίου.

 

Άρθρο 461 (έξοδα μαρτύρων και πραγματογνωμόνων)

1.    Πως εξοφλούνται τα έξοδα των μαρτύρων και πραγματογνωμόνων που έρχονται από την αλλοδαπή;

Τους προκαταβάλλεται ένα ποσό από την ημεδαπή αρμόδια αρχή, με εντολή του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αμέσως μόλις ο μάρτυρας ή ο πραγματογνώμονας δηλώσει ότι θα προσέλθει.

 

Άρθρα 545-547 (αποφάσεις εκτελεστές)

1.    Πότε η απόφαση είναι εκτελεστή;

Μόλις γίνει αμετάκλητη, εκτός αν ο νόμος ορίζει διαφορετικά.

2.   Πότε η απόφαση είναι αμετάκλητη;

Αμετάκλητη είναι η απόφαση κατά της οποίας δεν επιτρέπεται ένδικο μέσο ή δεν ασκήθηκε μέσα στην νόμιμη προθεσμία το επιτρεπόμενο ένδικο μέσο ή ασκήθηκε εμπρόθεσμα και απορρίφθηκε.

3.   Πότε εκτελείται η αθωωτική απόφαση;

Εκτελείται μόλις απαγγελθεί, εκτός αν ο νόμος ορίζει διαφορετικά.