ΠΡΑΚΤΙΚΟ 1
Η Μαίρη 16 ετών γεννά ένα αγόρι που προέρχεται από την εκτός γάμου σχέση της με τον Κώστα, 23 ετών.
Λίγο καιρό αργότερα ο Κώστας με τη συναίνεση της Μαίρης αναγνωρίζει εκούσια με συμβολαιογραφική δήλωση το παιδί ως δικό του.
Στη συνέχεια και ενώ η Μαίρη είναι ακόμα ανήλικη, παντρεύεται με θρησκευτικό γάμο τον Κώστα σε εξωκλήσι χωρίς να έχει εκδοθεί άδεια γάμου.
Ο ιερέας που τελεί το γάμο είχε καθαιρεθεί ύστερα από απόφαση των αρμοδίων εκκλησιαστικών οργάνων.
Ερωτάται:
Τι προβλήματα δημιουργούνται για το κύρος του γάμου αυτού:
(α) Από την ηλικία της Μαίρης
(β) Από την έλλειψη άδειας γάμου
(γ) Από το γεγονός ότι ο ιερέας έχει καθαιρεθεί.
Ενδεικτικές απαντήσεις:
(α)
Σύμφωνα με την ΑΚ 1350 οι μελλόνυμφοι πρέπει να έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους (ΑΚ 127), πράγμα που δεν συμβαίνει για την Μαίρη (16 ετών). Δύναται όμως να συναφθεί γάμος μεταξύ τους εφόσον τους δοθεί δικαστική άδεια και εφόσον η τέλεσή του επιβάλλεται για σπουδαίο λόγο. Στην προκειμένη περίπτωση η γέννηση ενός τέκνου αποτελεί σπουδαίος λόγος.
Η Μαίρη θα μπορούσε να συνάψει έγκυρο γάμο με τον Κώστα εφόσον είχε τη γενική συναίνεση των γονέων της (ΑΚ 136, 1510) πράγμα που δεν αναφέρεται στο συγκεκριμένο πρακτικό.
Συνεπώς, πρόσωπα με περιορισμένη ικανότητα όπως η Μαίρη είναι ικανά να επιχειρήσουν δικαιοπραξία μόνο στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος. Ο νόμος στο άρθρο του ΑΚ 1350 προϋποθέτει ρητά και οι δύο μελλόνυμφοι να έχουν συμπληρώσει τα 18 έτη και επομένως, ο γάμος μεταξύ Μαίρης και Κώστα πάσχει από ακυρότητα η οποία όμως θεραπεύεται εφόσον τους δοθεί δικαστική άδεια (ΑΚ 1373).
(β)
Σύμφωνα με την ΑΚ 1368 για να τελεσθεί γάμος είτε πολιτικός είτε θρησκευτικός απαιτείται άδεια του δημάρχου ή του προέδρου της κοινότητας της τελευταίας κατοικίας του καθενός από τα πρόσωπα που θα παντρευτούν.
Στην προκειμένη περίπτωση μεταξύ Μαίρης και Κώστα τελέστηκε θρησκευτικός γάμος όπου στην πράξη ο γάμος αυτός γίνεται μόνο με την άδεια του θρησκευτικού λειτουργού (η οποία είναι πράξη παράνομη αλλά ανεκτή από την Ελληνική Πολιτεία) και μάλιστα η έλλειψη αυτής δεν επηρεάζει το κύρος του γάμου αφού η διάταξη της ΑΚ 1368 δεν περιέχει κυρώσεις ή συνέπειες.
(γ)
Σύμφωνα με την ΑΚ 1372 παρ. 1, γάμος που χαρακτηρίζεται ελαττωματικός είναι νομικά ανύπαρκτος (ανυπόστατος), δεν παράγει καμία έννομη συνέπεια, τα πρόσωπα παραμένουν ξένα μεταξύ τους και τα παιδιά που θα γεννηθούν θα θεωρηθούν εκτός γάμου. Μόνο η σύναψη γάμου μπορεί να άρει το ανυπόστατο.
Ο θρησκευτικός λειτουργός που τελεί το γάμο πρέπει να έχει, κατά τους κανόνες του θρησκεύματος ή του δόγματος στο οποίο ανήκει, την προς τούτο αρμοδιότητα. Έτσι, αν ο ορθόδοξος γάμος ιερολογηθεί από ιερέα που έχει καθαιρεθεί ή δεν έχει χειροτονηθεί, δεν υπάρχει ιερολογία.
Επομένως, στην προκειμένη περίπτωση όπου ο ιερέας που τέλεσε το γάμο είχε καθαιρεθεί ύστερα από απόφαση των αρμοδίων εκκλησιαστικών οργάνων, δεν είχε την καθ' ύλη αρμοδιότητα και συνεπώς, ο γάμος μεταξύ Μαίρης και Κώστα όπου δεν έχει τηρηθεί ένας από τους τύπους που προβλέπει το άρθρο ΑΚ 1367 είναι ανυπόστατος και το τέκνο που αποκτήθηκε από την ένωσή τους θεωρείται εκτός γάμου.
ΠΡΑΚΤΙΚΟ 2
Ο Χαρίλαος, ορθόδοξος στο θρήσκευμα, και η Ελίφ, μουσουλμάνα στο θρήσκευμα, μετά από σύντομη γνωριμία κατά, τη διάρκεια των μεταπτυχιακών τους σπουδών στο Παρίσι, συνάπτουν θρησκευτικό γάμο στην Ευαγγελική Εκκλησία της Θεσσαλονίκης το 2009 και αποκτούν ένα παιδί, την Αλεξάνδρα.
Λίγο καιρό αργότερα, ο Χαρίλαος γνωρίζει την Τζίνα, συνάπτει ερωτικό δεσμό μαζί της και την παντρεύεται.
Ερωτάται:
Είναι έγκυρος ο γάμος μεταξύ του Χαρίλαου και της Τζίνας;
Ενδεικτική απάντηση :
Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων ΑΚ 1350 επ., για να είναι έγκυρος ο γάμος μεταξύ του Χαρίλαου και της Τζίνας, πρέπει να μην συντρέχει καμία από τις αρνητικές προϋποθέσεις (κωλύματα) του γάμου. Ένα από τα κωλύματα γάμου σύμφωνα με την ΑΚ 1354 είναι το κώλυμα του προγενέστερου γάμου. Επομένως, θα εξετάσουμε αν ο γάμος μεταξύ Χαρίλαου και Ελίφ ισχύει. Αν ισχύει τότε ο γάμος μεταξύ Χαρίλαου και Τζίνας είναι άκυρος.
Σύμφωνα με την ΑΚ 1371 προκειμένου για γάμο μεταξύ ετεροδόξων ή μεταξύ ετεροθρήσκων η ιεροτελεστία γίνεται όπως απαιτεί το δόγμα ή το θρήσκευμα του ικαθενός από αυτούς που συνέρχονται σε γάμο, εφόσον έχει εμφανή παρουσία στην ελληνική κοινωνική πραγματικότητα και ανεξάρτητα αν έχει λίγους ή πολλούς πιστούς και ας έρχονται οι πρακτικές της/διδασκαλία της σε αντίθεση με την επικρατούσα θρησκεία.
Στην προκειμένη περίπτωση, οι Χαρίλαος και Ελίφ δεν τέλεσαν γάμο όπως ορίζει το δόγμα τους αλλά σε Ευαγγελική Εκκλησία με αποτέλεσμα να μην έχει τηρηθεί ο απαιτούμενος τύπος που ο νόμος ορίζει και ο γάμος τους να είναι νομικά ανύπαρκτος (ανυπόστατος) (ΑΚ 1372). Το παιδί που απέκτησαν θεωρείται εκτός γάμου και συνεπώς, αφού δεν τέλεσαν άλλο γάμο που να είναι έγκυρος, ο γάμος μεταξύ Χαρίλαου και Τζίνας εφόσον τηρήθηκαν και οι υπόλοιπες προϋποθέσεις της τέλεσης του γάμου, θεωρείται καθ' όλα έγκυρος.
(Πηγή: Αστικός Κώδικας, Εγχειρίδιο Οικογενειακού Δικαίου, Γεωργιάδη)
Λίγο καιρό αργότερα ο Κώστας με τη συναίνεση της Μαίρης αναγνωρίζει εκούσια με συμβολαιογραφική δήλωση το παιδί ως δικό του.
Στη συνέχεια και ενώ η Μαίρη είναι ακόμα ανήλικη, παντρεύεται με θρησκευτικό γάμο τον Κώστα σε εξωκλήσι χωρίς να έχει εκδοθεί άδεια γάμου.
Ο ιερέας που τελεί το γάμο είχε καθαιρεθεί ύστερα από απόφαση των αρμοδίων εκκλησιαστικών οργάνων.
Ερωτάται:
Τι προβλήματα δημιουργούνται για το κύρος του γάμου αυτού:
(α) Από την ηλικία της Μαίρης
(β) Από την έλλειψη άδειας γάμου
(γ) Από το γεγονός ότι ο ιερέας έχει καθαιρεθεί.
Ενδεικτικές απαντήσεις:
(α)
Η Μαίρη θα μπορούσε να συνάψει έγκυρο γάμο με τον Κώστα εφόσον είχε τη γενική συναίνεση των γονέων της (ΑΚ 136, 1510) πράγμα που δεν αναφέρεται στο συγκεκριμένο πρακτικό.
Συνεπώς, πρόσωπα με περιορισμένη ικανότητα όπως η Μαίρη είναι ικανά να επιχειρήσουν δικαιοπραξία μόνο στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος. Ο νόμος στο άρθρο του ΑΚ 1350 προϋποθέτει ρητά και οι δύο μελλόνυμφοι να έχουν συμπληρώσει τα 18 έτη και επομένως, ο γάμος μεταξύ Μαίρης και Κώστα πάσχει από ακυρότητα η οποία όμως θεραπεύεται εφόσον τους δοθεί δικαστική άδεια (ΑΚ 1373).
(β)
Σύμφωνα με την ΑΚ 1368 για να τελεσθεί γάμος είτε πολιτικός είτε θρησκευτικός απαιτείται άδεια του δημάρχου ή του προέδρου της κοινότητας της τελευταίας κατοικίας του καθενός από τα πρόσωπα που θα παντρευτούν.
Στην προκειμένη περίπτωση μεταξύ Μαίρης και Κώστα τελέστηκε θρησκευτικός γάμος όπου στην πράξη ο γάμος αυτός γίνεται μόνο με την άδεια του θρησκευτικού λειτουργού (η οποία είναι πράξη παράνομη αλλά ανεκτή από την Ελληνική Πολιτεία) και μάλιστα η έλλειψη αυτής δεν επηρεάζει το κύρος του γάμου αφού η διάταξη της ΑΚ 1368 δεν περιέχει κυρώσεις ή συνέπειες.
(γ)
Σύμφωνα με την ΑΚ 1372 παρ. 1, γάμος που χαρακτηρίζεται ελαττωματικός είναι νομικά ανύπαρκτος (ανυπόστατος), δεν παράγει καμία έννομη συνέπεια, τα πρόσωπα παραμένουν ξένα μεταξύ τους και τα παιδιά που θα γεννηθούν θα θεωρηθούν εκτός γάμου. Μόνο η σύναψη γάμου μπορεί να άρει το ανυπόστατο.
Ο θρησκευτικός λειτουργός που τελεί το γάμο πρέπει να έχει, κατά τους κανόνες του θρησκεύματος ή του δόγματος στο οποίο ανήκει, την προς τούτο αρμοδιότητα. Έτσι, αν ο ορθόδοξος γάμος ιερολογηθεί από ιερέα που έχει καθαιρεθεί ή δεν έχει χειροτονηθεί, δεν υπάρχει ιερολογία.
Επομένως, στην προκειμένη περίπτωση όπου ο ιερέας που τέλεσε το γάμο είχε καθαιρεθεί ύστερα από απόφαση των αρμοδίων εκκλησιαστικών οργάνων, δεν είχε την καθ' ύλη αρμοδιότητα και συνεπώς, ο γάμος μεταξύ Μαίρης και Κώστα όπου δεν έχει τηρηθεί ένας από τους τύπους που προβλέπει το άρθρο ΑΚ 1367 είναι ανυπόστατος και το τέκνο που αποκτήθηκε από την ένωσή τους θεωρείται εκτός γάμου.
ΠΡΑΚΤΙΚΟ 2
Ο Χαρίλαος, ορθόδοξος στο θρήσκευμα, και η Ελίφ, μουσουλμάνα στο θρήσκευμα, μετά από σύντομη γνωριμία κατά, τη διάρκεια των μεταπτυχιακών τους σπουδών στο Παρίσι, συνάπτουν θρησκευτικό γάμο στην Ευαγγελική Εκκλησία της Θεσσαλονίκης το 2009 και αποκτούν ένα παιδί, την Αλεξάνδρα. Λίγο καιρό αργότερα, ο Χαρίλαος γνωρίζει την Τζίνα, συνάπτει ερωτικό δεσμό μαζί της και την παντρεύεται.
Ερωτάται:
Είναι έγκυρος ο γάμος μεταξύ του Χαρίλαου και της Τζίνας;
Ενδεικτική απάντηση :
Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων ΑΚ 1350 επ., για να είναι έγκυρος ο γάμος μεταξύ του Χαρίλαου και της Τζίνας, πρέπει να μην συντρέχει καμία από τις αρνητικές προϋποθέσεις (κωλύματα) του γάμου. Ένα από τα κωλύματα γάμου σύμφωνα με την ΑΚ 1354 είναι το κώλυμα του προγενέστερου γάμου. Επομένως, θα εξετάσουμε αν ο γάμος μεταξύ Χαρίλαου και Ελίφ ισχύει. Αν ισχύει τότε ο γάμος μεταξύ Χαρίλαου και Τζίνας είναι άκυρος.
Σύμφωνα με την ΑΚ 1371 προκειμένου για γάμο μεταξύ ετεροδόξων ή μεταξύ ετεροθρήσκων η ιεροτελεστία γίνεται όπως απαιτεί το δόγμα ή το θρήσκευμα του ικαθενός από αυτούς που συνέρχονται σε γάμο, εφόσον έχει εμφανή παρουσία στην ελληνική κοινωνική πραγματικότητα και ανεξάρτητα αν έχει λίγους ή πολλούς πιστούς και ας έρχονται οι πρακτικές της/διδασκαλία της σε αντίθεση με την επικρατούσα θρησκεία.
Στην προκειμένη περίπτωση, οι Χαρίλαος και Ελίφ δεν τέλεσαν γάμο όπως ορίζει το δόγμα τους αλλά σε Ευαγγελική Εκκλησία με αποτέλεσμα να μην έχει τηρηθεί ο απαιτούμενος τύπος που ο νόμος ορίζει και ο γάμος τους να είναι νομικά ανύπαρκτος (ανυπόστατος) (ΑΚ 1372). Το παιδί που απέκτησαν θεωρείται εκτός γάμου και συνεπώς, αφού δεν τέλεσαν άλλο γάμο που να είναι έγκυρος, ο γάμος μεταξύ Χαρίλαου και Τζίνας εφόσον τηρήθηκαν και οι υπόλοιπες προϋποθέσεις της τέλεσης του γάμου, θεωρείται καθ' όλα έγκυρος.
(Πηγή: Αστικός Κώδικας, Εγχειρίδιο Οικογενειακού Δικαίου, Γεωργιάδη)
