Πέμπτη 16 Ιουλίου 2015

SOS ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΑΠΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ ΓΙΑ ΠΛΑΝΗ ΣΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ, ΣΤΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΑΤΗ (143, 144, 147 ΑΚ)



Ο Α κατήρτισε προσύμφωνο για την αγορά από τον αγρότη Π ενός οικοπέδου στον Μαραθώνα θεωρώντας ότι το οικόπεδο βρίσκεται εντός του σχεδίου πόλεως και ότι θα μπορούσε να χτίσει ένα σπίτι.
Ο Π, ο οποίος γνώριζε ότι το οικόπεδο βρίσκεται εκτός σχεδίου, παρέσχε στον Α ψευδείς διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου.
Πριν από την υπογραφή του οριστικού συμβολαίου ο Α διαπίστωσε ότι το οικόπεδο δεν βρίσκεται εντός του σχεδίου πόλεως και ζήτησε την ακύρωση του προσυμφώνου.
ΕΡΩΤΑΤΑΙ: Επηρεάζει το κύρος της σύμβασης η εσφαλμένη αντίληψη του Α;

Ο Α κατήρτισε το προσύμφωνο πώλησης του οικοπέδου θεωρώντας ότι αυτό βρίσκεται εντός του σχεδίου πόλεως και ότι συνεπώς είναι οικοδομήσιμο. Στην πραγματικότητα όμως η εντύπωση αυτή του Α είναι εσφαλμένη. Η βούλησή του έχει σχηματισθεί ελαττωματικά λόγω άγνοιας της πραγματικότητας στην οποία στηρίχθηκε, ότι δηλαδή το οικόπεδο βρίσκεται εκτός του σχεδίου πόλεως.
Σύμφωνα με την ΑΚ 143 εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, πλάνη που αναφέρεται αποκλειστικώς στα παραγωγικά αίτια της βούλησης δεν είναι ουσιώδης και συνακόλουθα δεν οδηγεί σε ακύρωση της σύμβασης
Εξαίρεση στον κανόνα της ΑΚ 143 αποτελεί η ΑΚ 142, η οποία προβλέπει ότι η πλάνη που αναφέρεται σε ιδιότητες του προσώπου του πράγματος θεωρείται ουσιώδης, αν κατά τη συμφωνία των μερών ή με βάση την καλή πίστη και τα συναλλακτικά ήθη οι ιδιότητες αυτές είναι τόσο σπουδαίες για την όλη δικαιοπραξία, ώστε, αν το πρόσωπο γνώριζε την πραγματική κατάσταση (υποκειμενικό κριτήριο) δεν θα προέβαινε στην κατάρτιση του προσυμφώνου.
Επομένως, ο Α μπορεί να ζητήσει την ακύρωση του προσυμφώνου της πώλησης λόγω πλάνης στη βούληση (ΑΚ 142, 154).

Σύμφωνα με ΑΚ 147 εδ. α' «όποιος παρασύρθηκε με απάτη σε δήλωση βούλησης, έχει δικαίωμα να ζητήσει να ακυρωθεί η δικαιοπραξία». Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι απάτη είναι η δόλια παραπλάνηση άλλου σε δήλωση βουλήσεως. Συνεπώς, προϋποθέσεις της απάτης είναι α) να έχει παραπλανηθεί ο δηλών β) η παραπλάνηση να είναι δόλια γ) να υπάρχει αιτιώδης συνάφεια μεταξύ παραπλάνησης και δήλωση βουλήσεως.
Στην κρινόμενη περίπτωση, οι προϋποθέσεις αυτές συντρέχουν: καταρχάς υπάρχει παραπλάνηση και ειδικότερα ενίσχυση της πλάνης στην οποία βρίσκεται ο Α. Η παραπλάνηση είναι δόλια αφού ο Π γνώριζε το ψευδές του γεγονότος που παρουσίασε ως αληθές και είχε πρόθεση να παραπλανήσει τον Α. Τέλος, προκύπτει από το ιστορικό, η απάτη υπήρξε το αποφασιστικό αίτιο οδήγησε τον Α σε δήλωση βουλήσεως. Συνάγεται ότι ο τελευταίος δεν θα κατήρτιζε το προσύμφωνο, στην περίπτωση που δεν μεσολαβούσε η απατηλή συμπεριφορά του Π. Επομένως, υπάρχει αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της παραπλάνησης και της δήλωσης βουλήσεως και συνακόλουθα δικαίωμα του Α να ζητήσει την ακύρωση του προσυμφώνου και λόγω απάτης (ΑΚ 147 εδ. α, 154).

Όταν υπάρχει δικαίωμα ακύρωσης της ίδιας δικαιοπραξίας και λόγω πλάνης και λόγω απάτης, για την επιλογή της νομικής βάσης με την οποία τελικώς θα ζητήσει την ακύρωση ο θιγόμενος, πρέπει να ληφθούν υπόψη τα εξής:
1.    Στις ΑΚ 140 επ. η πλάνη πρέπει να είναι ουσιώδης. Στις ΑΚ 147 επ. αρκεί και επουσιώδης πλάνη. Στην υπό κρίση περίπτωση, η πλάνη είναι ουσιώδης, γιατί αφορά ένα τόσο σημαντικό στοιχείο, ώστε αν ο Α γνώριζε ότι το ακίνητο βρίσκεται εκτός σχεδίου δεν θα είχε καταρτίσει το προσύμφωνο.
2.    Στην περίπτωση της απάτης δεν προβλέπεται αποκλεισμός της ακυρώσεως για τους λόγους της ΑΚ 144.
3.    Σε περίπτωση απάτης ο απατηθείς έχει δικαίωμα να ζητήσει, εκτός από την ακύρωση της δικαιοπραξίας, και αποζημίωση κατά τις διατάξεις περί αδικοπραξιών (ΑΚ 149), ενώ ο πλανηθείς κινδυνεύει να υποχρεωθεί σε αποζημίωση κατά την ΑΚ 145.
Επομένως, αν ο Α μπορεί να αποδείξει την απάτη, τον συμφέρει να επιδιώξει την ακύρωση της δικαιοπραξίας με βάση τις ΑΚ 147 επ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου