Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2013

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ (ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Α ΤΣΑΜΗΣ)

Ποια είναι η έννοια της νομοθετικής εξουσιοδότησης;

Υπάρχει μετατόπιση της νομοθετικής εξουσίας στην εκτελεστική εξουσία. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ψήφιση, η έκδοση και η δημοσίευση ενός τυπικού νόμου, ο οποίος παρέχει εξουσιοδότηση, άλλοτε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, άλλοτε στη Διοίκηση, προς έκδοση κανονικστικών διαταγμάτων.
Ύστερα από την νομοθετική εξουσιοδότηση, ο αρμόδιος Υπουργός κάνει την σχετική πρόταση την οποία προσυπογράφει. Υπογράφεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και έτσι έχουμε το κανονιστικό διάταγμα, αφού προηγουμένως εκδοθεί και δημοσιευθεί.
Εκτός από τους Υπουργούς, η εξουσιοδότηση παρέχεται και σε άλλα όργανα της Διοίκησης, τα οποία εκδίδουν τις λεγόμενες κανονιστικές πράξεις, με τις οποίες ρυθμίζοντια ειδικότερα θέματα ή θέματα με τοπικό ενδιαφέρον ή με χαρακτήρα τεχνικό ή λεπτομερειακό πχ η εξουσιοδότηση  για την άρδευση των κτημάτων.
Αρμόδιος είναι ο Νομάρχης. Όταν όμως παρέχεται εξουσιοδότηση, η οποία αφορά την συσκευασία του πόσιμου ύδατος, εξουσιοδοτημένος είναι ο αρμόδιος Υπουργός.

Πόσα είναι τα είδη της εξουσιοδοτήσεως;

Η γενική και η ειδική εξουσιοδότηση.
α) Γενική εξουσιοδότηση
Η εξουσιοδότηση παρέχεται με τυπικό νόμο, ο οποίος ψηφίζεται στην Ολομέλεια της Βουλής. Η εξουσιοδότηση παρέχεται με τους νόμους - πλαίσια, με τους οποίους καθορίζονται οι γενικές αρχές και κατευθύνσεις στα αρμόδια όργανα.
Οι προϋποθέσεις των νόμων αυτών είναι: ι) πρέπει να ψηφισθούν από την Ολομέλεια ιι) δεν μπορεί να παρέχεται εξουσιοδότηση για θέματα, για τα οποία έχει αποκλειστικά αρμοδιότητα η Ολομέλεια της Βουλής (άρθρα 43 παρ. 5 & 72 Σ) ιιι) υπάρχει χρονικός περιορισμός για την άσκηση της παρεχόμενης εξουσιοδοτήσεως, ο οποίος αποτελεί αποκλειστική προθεσμία, η πάροδος της οποίας αποστερεί το αρμόδιο όργανο να εκδώσει το σχετικό διάταγμα, για το οποίο υπάρχει η σχετική εξουσιοδότηση.
β) Ειδική εξουσιοδότηση
Θα πρέπει να μνημονεύονται ρητά τα θέματα για τα οποία θα πρέπει να εκδοθεί το κανονιστικό διάταγμα.

Ελέγχονται από το Συμβούλιο της Επικρατείας τα κανονιστικά διατάγματα και οι κανονιστικές πράξεις;

Ναι, υποβάλλονται μάλιστα και στο Συμβούλιο της Επικράτειας προς επεξεργασία.

Τι γνωρίζετε για τα κανονιστικά  διατάγματα του άρθρου 43 παρ. 1;

Εκδίδονται χωρίς καμιά εξουσιοδότηση, ύστερα από πρόταση του αρμόδιου Υπουργού και την προσυπογραφή αυτού.
Εκδίδονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Πόσα είναι τα είδη των διαταγμάτων αυτών;

α) είναι ατομικά, όταν εφαρμόζουν τον νόμο σε μία ατομική περίπτωση. Πρόκειται για ατομικές διοικητικές πράξεις, β) είναι εκτελεστικά - κανονιστικά διατάγματα, με τα οποία τίθενται γενικοί και αφηρημένοι κανόνες δικαίου, δευτερεύοντες και συμπληρωματικοί. Τα διατάγματα αυτά είναι αναγκαία για την εκτέλεση των νόμων και δεν μπορεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να αναστείλει την εφαρμογή τους, ούτε να εξαιρέσει κανέναν από την εκτέλεσή της.

Ποιά είναι η δύναμη της τυπικής ισχύος των κανονιστικών διαταγμάτων και των κανονιστικών πράξεων, που εκδίδονται ύστερα από νομοθετική εξουσιοδότηση;

Η τυπική ισχύς είναι ίση με την τυπική ισχύ του εξουσιοδοτούντος νόμου. Πρακτική σημασία:
α) Μπορούν να έχουν αναδρομική δύναμη, εφόσον αυτό επιτρέπεται από την εξουσιοδοτική πράξη,
β) Μπορούν να καταργήσουν ή να τροποποιήσουν ακόμα και γενικότερο τυπικό νόμο ή γενικότερη προγενέστερη κανονιστική πράξη,
γ) Η κατάργηση του εξουσιοδοτούντος νόμου δεν επιφέρει και την κατάργηση των κανονιστικών διαταγμάτων. Η κατάργηση ή η τροποποίηση αυτών επέρχεται με νεώτερο νόμο, εφόσον τούτο προβλέπεται ρητά ή με νεότερο ή ειδικότερο κανονιστικό διάταγμα ή κανονιστική πράξη της ίδιας νομικής φύσης (άρθρο 43 παρ. 2 και 4, Βενιζέλος, σελ. 130).

Σε ποιές περιπτώσεις εκδίδονται πράξεις νομοθετικού περιεχομένου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας;

α) Σύμφωνα με το άρθρο 44 παρ. 1: σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί, ύστερα από πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, να εκδίδει πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Οι πράξεις αυτές υποβάλλονται στη Βουλή προς κύρωση, μέσα σε σαράντα μέρες από τη σύγκληση της βουλής (άρθρο 72 παρ. 1 Σ). Θα πρέπει να εγκριθούν μέσα σε τρεις μήνες από την υποβολή τους. Αν παραβιαστούν οι προθεσμίες αυτές ή δεν εγκριθούν από την Βουλή, παύουν να ισχύουν.
β) Σύμφωνα με το άρθρο 48 του Συντάγματος : σε περίπτωση πολέμου, επιστράτευσης εξαιτίας εξωτερικών κινδύνων ή άμεσης απειλής της εθνικής ασφάλειας, καθώς και αν εκδηλωθεί ένοπλο κίνημα για την ανατροπή του Δημοκρατικού Πολιτεύματος, η Βουλή με απόφασή της, που λαμβάνεται ύστερα από πρόταση της κυβέρνησης, θέτει σε εφαρμογή, σε ολόκληρη την Επικράτεια ή σε τμήμα αυτής το νόμο για κατάσταση πολιορκίας... Στην περίπτωση αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ύστερα από πρόταση της Κυβέρνησης μπορεί να εκδίδει πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, για να αντιμετωπιστούν επείγουσες ανάγκες ή για να αποκατασταθεί ταχύτερα η λειτουργία των συνταγματικών θεσμών. Οι πράξεις αυτές υποβάλλονται για κύρωση στη Βουλή, μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από την σύγκληση της σε σύνοδο και παύουν να ισχύουν αν δεν υποβληθούν στη Βουλή μέσα σε δεκαπέντε ημέρες ή δεν εγκριθούν μέσα σε 15 ημέρες, από τότε που υποβλήθηκαν.


Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2013

ΘΕΜΑ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΩΝ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ 2012-2013

Θέμα:

Ο Α, παρουσιάζοντας ψευδώς ότι το Σωματείο Σ του οποίου είναι Πρόεδρος έχει σκοπό την περίθαλψη άπορων ηλικιωμένων, πείθει τον υπέργηρο Γ να συνάψει, με ιδιωτικό έγγραφο, προσύμφωνο πωλήσεως του διαμερίσματος του (του Γ) στο Σ, σε εξευτελιστικά χαμηλή τιμή εν σχέσει με την αγοραία. Στην πραγματικότητα το Σ έχει ως σκοπό τη διοργάνωση εκδρομών και συναυλιών. Ο Α, στη συνέχεια, πείθει πάλι τον Γ ότι είναι καλύτερο να τον καταστήσει και πληρεξούσιό του για φορολογικούς λόγους, πράγμα που δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Πράγματι ο Γ παρέχει στον Α συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο με ευρείες εξουσίες, ενδίδοντας στην ψυχολογική πίεση που αυτός (ο Α) του ασκεί. Με βάση το πληρεξούσιο αυτό του Γ ο Α αφενός μεταβιβάζει λόγω πωλήσεως το ακίνητο του Γ στο Σωματείο Σ, το οποίο και εκπροσωπεί ο Α, αφετέρου εισπράττει κατάθεση του Γ στην Τράπεζα Τ ύψους 50.000 ευρώ. Ένα μήνα αργότερα ο Γ πληροφορείται ότι ο Α εισέσπραξε το ποσό των 50.000 ευρώ από την Τράπεζα Τ εν αγνοία του και ότι έγινε η σχετική μεταβίβαση του διαμερίσματος του στο Σ, καθώς επίσης και τον πραγματικό σκοπό του Σ.

Ερωτάται:
1. Καταρτίστηκε εγκύρως το αναφερόμενο στο ιστορικό προσύμφωνο;

Απάντηση (συνοπτική):

Όχι. Γιατί στη μεταβίβαση ακινήτου απαιτείται εμπράγματη σύμβαση και σύμφωνα με ΑΚ 369 ο τύπος απαιτείται να είναι συμβολαιογραφικός. Εν προκειμένω από το ιστορικό προκύπτει ότι το προσύμφωνο του άρθρου 166 ΑΚ είναι άκυρο αφού ως δικαιοπραξία δεν είχε τον απαραίτητο τύπο (ήταν ιδιωτικό έγγραφο).

2. Είναι έγκυρη η μεταβίβαση του διαμερίσματος του Γ στο Σ;

Απάντηση (συνοπτική):

Καταρχήν θα μπορούσαμε να πούμε ότι η μεταβίβαση είναι έγκυρη αλλά ότι πάσχει από απάτη και πλάνη (ΑΚ 141, 147) και έτσι μπορεί να ακυρωθεί με δικαστική απόφαση. 
Ο Γ εν συνεχεία θα μπορούσε είτε να δεχτεί τη μεταβίβαση του ακινήτου του και να ζητήσει αποζημίωση από τη πώληση καθώς πωλήθηκε σε εξευτελιστική χαμηλή τιμή εν σχέσει με την αγοραία είτε να προβεί σε αγωγή και να ζητήσει την ακύρωση της πώλησης καθώς το πληρεξούσιο πάσχει από απάτη και μπορεί να ακυρωθεί με δικαστική απόφαση.
Όμως, επειδή ο Α είναι ο νόμιμος εκπρόσωπος του Σωματείου Σ και επίσης προέβηκε στη μεταβίβαση του διαμερίσματος ως αντιπρόσωπος του Γ, έχουμε την περίπτωση της αυτοσύμβασης του ΑΚ 235 και έτσι η μεταβίβαση είναι άκυρη και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα. Είναι σαν να μην έγινε και την κυριότητα έχει ακόμα ο Γ.

3. Είναι έγκυρη η ανάληψη από τον Α της κατάθεσης του Γ ύψους 50.000 ευρώ από την Τράπεζα Τ;

Απάντηση (συνοπτική):
Είναι έγκυρη καθώς η ανάληψη έγινε λόγω του συμβολοιογραφικού πληρεξουσίου το οποίο  είναι νόμιμο καθώς έχει και τον απαραίτητο από το νόμο τύπο. Όμως, το πληρεξούσιο πάσχει πάλι από πλάνη και απάτη και ο Γ με αγωγή μπορεί να ζητήσει την ακύρωσή του με αποτέλεσμα μετά να ζητήσει ανόρθωση της ζημιάς που επήλθε στην προσωπική του περιουσία.



Όποιος έχει να προσθέσει κάτι άλλο, είναι ελεύθερος να σχολιάσει.
Καλά Αποτελέσματα!!!!







ΘΕΜΑ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΙΚΑΙΟΥ 2012-2013


ΘΕΜΑ:

Η εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή στην ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα.


ΑΠΑΝΤΗΣΗ:


Εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή (κλασικοί χρόνοι)
  • Πριν τον Σόλωνα κληρονομούσαν μόνο οι άρρενες κατιόντες ενώ μετά συμπεριλαμβάνονται και οι γυναίκες. Στο αττικό δίκιαιο προτιμούνται λοιπόν  πρώτα οι άρρενες κατιόντες και μετά οι θύλεις.
  • Η σειρά που καλούνται στην κληρονομική διαδοχή είναι: 
  1. Οι άρρενες κατιόντες (γνήσιοι)
  2. Οι γνήσιες θυγατέρες εφόσον δεν υπάρχουν άρρενες κατιόντες και εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις, εφαρμόζοντες οι διατάξεις περί επικλήρων.
  3. Ο πατέρας του αποβιώσαντος.
  4. Οι ομοπάτριοι (από τον ίδιο πατέρα) αδελφοί και οι κατιόντες τους.
  5. Οι ομοπάτριες αδελφές και οι κατιόντες τους.
  6. Οι θείοι από πατρική πλευρά και οι κατιόντες τους μέχρι 5ο βαθμό.
  7. Οι θείες από πατρική πλευρά και οι κατιόντες τους μέχρι 5ο βαθμό.
  8. Η μητέρα του αποβιώσαντος.
  9. Οι ομομήτριοι (από την ίδια μητέρα) αδελφοί και οι κατιόντες τους.
  10. Οι ομομήτριες αδελφές και οι κατιόντες τους.
  11. Οι θείοι από μητρική πλευρά και οι κατιόντες τους μέχρι 5ο βαθμό.
  12. Οι θείες από μητρική πλευρά και οι κατιόντες τους μέχρι 5ο βαθμό.
  13. Ο πλησιέστερος συγγενείς από πατρική πλευρά και όχι εξ αγχιστείας.
  14. Τέλος, τίθενται οι διατάξεις περί έρημου οίκου.
Εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή (ελληνιστικοί χρόνοι)

 Στην πρώτη τάξη καλούνται οι κατιόντες του αποβιώσαντος. Οι θυγατέρες καλούνται εφόσον δεν έλαβαν προίκα.  Στο αλεξανδρινό δίκαιο των ρωμαϊκών χρόνων τα τέκνα που γενιώνται από το γάμο αστής με ξένο δεν κληρονομούν τη μητέρα.  Από τους ελληνιστικούς χρόνους καλείται και η σύζυγος. Αν δεν υπάρχουν συγγενείς σε ευθεία γραμμή ή σύζυγος. Καλούνται οι εκ πλαγίου συγγενείς που εξακολουθούν να ονομάζονται εξ αγχιστείας.  Αγνοούμε μέχρι ποιο βαθμό συγγένειας εκτείνεται η αγχιστεία των ελληνιστικών χρόνων.



  Εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή (ρωμαϊκοί χρόνοι)

Σύμφωνα με το ius civile στην εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή καλούνται οι sui (υπεξούσιοι) του αποβιώσαντος. Περιλαμβάνεται και η σύζυγος μόνο εφόσον είχε περιέλθει στην εξουσία του συζύγου της και δεν είχε μείνει στην πατρική εξουσία ή αυτεξούσια. Αν δεν υπάρχουν υπεξούσιοι, καλείται ο πλησιέστερος εκ των πλαγίων συγγενής (άνδρας). Από γυναίκες καλούνται μόνο αδελφές από τον ίδιο πατέρα και η μητέρα εφόσον είχε τελέσει γάμο με τον πατέρα του και ήταν υπεξούσια. Αν δεν υπάρχουν άνδρες εκ πλαγίου τότε η περιουσία περιερχόταν στο γένος του αποβιώσαντος, ενώ αργότερα θεωρείται αδέσποτη. Σύμφωνα με το πραιτορικό δίκαιο η εξ αδιαθέτου διαδοχή περιλαμβάνει τις εξής τάξεις (α) τους κατιόντες του κληρονομουμένου (υπεξούσιοι και χειραφετημένους) (β) στη δεύτερη τάξη καλούνται όλα τα πρόσωπα που προβλέπονται στην εξ αδιαθέτου διαδοχή του ius civile (γ) στην τρίτη τάξη καλούνται οι εξ αίματος συγγενείς, από πατρική και μητρική πλευρά, μέχρι έκτου βαθμού και (δ) στην τέταρτη τάξη καλείται ο επιζών σύζυγος εφόσον υπάρχει νόμιμος γάμος  κατά το ius civile άσχετα αν ήταν υπεξούσια ή μη.

Καλό Διάβασμα σε Όλους! και Καλή Επιτυχία!

Εγώ για άλλη μια φορά θα μείνω απέξω γιατί δεν ήξερα για τη νομοθετική εξουσιοδότηση. Οπότε δεν έφερα το αναμενόμενο αποτέλεσμα.Θα έρθω όμως να παρεβρεθώ και σήμερα για τα θέματα αλλά και για να επανεξετάσω τις δυνάμεις μου στο αστικό.
Το θέμα όμως είναι εσείς που διαβάσατε να την ξέρατε και να γράψατε.

Χάρηκα πάρα πολύ που βρήκα ορισμένους από εσάς στην αίθουσα 442 όπου εξετάζομαι και γνωριστήκαμε. 

Εύχομαι και πάλι ολόψυχα Καλή Επιτυχία σε όλους όσους με παρακολουθούν!

Και....

Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2013

ΘΕΜΑ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ 2012-2013 ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΘΕΜΑ:


Υπό το ισχύον Σύνταγμα, συγκρίνατε τη νομοθετική εξουσιοδότηση και τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Αναφέρατε τυχόν παρόμοιους προϊσχύσαντες θεσμούς.


ΑΠΑΝΤΗΣΗ :

Ο θεσμός της νομοθετικής εξουσιοδότησης συνίσταται στη μεταβίβαση ορισμένων νομοθετικών αρμοδιοτήτων από τη νομοθετική λειτουργία (η οποία ασκείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και από τη βουλή από κοινού) σε όργανα της εκτελεστικής λειτουργίας, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτει το Σύνταγμα.
Νομοθετήματα που εκδίδονται στα πλαίσια του θεσμού της νομοθετικής εξουσιοδότησης είναι τα προεδρικά διατάγματα και οι πράξεις των υποδεέστερων οργάνων της εκτελεστικής λειτουργίας (πράξεις υπουργικού συμβουλίου, υπουργικές αποφάσεις, πράξεις ΟΤΑ κλπ).
Απαραίτητη προϋπόθεσης της νομοθετικής εξουσιοδότησης είναι η ύπαρξη εξουσιοδοτικής διάταξης, δηλαδή διάταξης τυπικού νόμου που να προβλέπει στη συγκεκριμένη περίπτωση την αρμοδιότητα ενός οργάνου της εκτελεστικής λειτουργίας να θεσπίσει νομοθέτημα.
Προεδρικό διάταγμα (π.δ.) είναι το θέσπισμα του Προέδρου της Δημοκρατίας (το οποίο κατά κανόνα προσυπογράφει ο αρμόδιος υπουργός, ο οποίος φέρει και την ευθύνη για το περιεχόμενο του). Τα προεδρικά διατάγματα διακρίνονται σε ρυθμιστικά, κανονιστικά και εκτελεστικά.
Κανονιστικές πράξεις από υποδεέστερα όργανα της διοίκησης επιτρέπεται να εκδοθούν εφόσον υπάρχει νομοθετική εξουσιοδότηση για να ρυθμιστούν θέματα ειδικότερα ή θέματα με τοπικό ενδιαφέρον ή με χαρακτήρα τεχνικό ή λεπτομερειακό.

Σε ορισμένες περιπτώσεις προβλέπεται από το Σύνταγμα αρμοδιότητα της εκτελεστικής λειτουργίας να θεσπίζει νομοθετήματα χωρίς την ύπαρξη νομοθετικής εξουσιοδότησης. Η πιο σημαντική περίπτωση τέτοιου είδους είναι η περίπτωση της έκδοσης πράξεων νομοθετικού περιεχομένου οι οποίες εκδίδονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ύστερα από πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, σε περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης. Οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου εάν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα δεν υποβληθούν στη Βουλή προς κύρωση και δεν εγκριθούν από αυτή, τότε παύουν να ισχύουν στο εξής.  Κατά το διάστημα που η υποβολή της πράξης νομοθετικού περιεχομένου και η κύρωσή της από τη Βουλή εκκρεμεί, η πράξη νομοθετικού περιεχομένου έχει ισχύ τυπικού νόμου, οπότε βρίσκεται στην τρίτη ιεραρχική βαθμίδα της νομοθεσίας. Εξάλλου αν κυρωθεί με νόμο εμπρόθεσμα, τότε το περιεχόμενό της καθίσταται περιεχόμενο τυπικού νόμου, οπότε πάλι εξομοιούται με τυπικό νόμο.


Ως παρόμοιο προϊσχύσαντα θεσμό θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τον θεσμό της άμεσης δημοκρατίας που λειτούργησε στην Αθήνα κατά τους κλασικούς χρόνους. Τα χαρακτηριστικά της Άμεσης Δημοκρατίας ήταν ότι η πηγή των εξουσιών ήταν ο λαός, τα όργανα του κράτους εκλέγονταν άμεσα από τον λαό και ο ίδιος ο λαός ασκούσε τις σημαντικότερες πολιτειακές λειτουργίες καθώς αποτελούσε ένα διαρκές όργανο που συνεδρίαζε σχεδόν σε καθημερινή βάση.
Επίσης, ο θεμέλιος λίθος του κάθε δημοκρατικού πολιτεύματος είναι το Δημοψήφισμα, γιατί με αυτόν τον θεσμό ο λαός μπορεί να αποφασίσει άμεσα για ένα θέμα χωρίς την ανάμειξη των πολιτικών και με λιγότερες πιθανότητες επηρεασμού από την ψυχολογίας της μάζας.

ΘΕΜΑ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΕΤΟΣ 2010

Όπως πάντα βάζουν μια σειρούλα μόνο για θέμα και σε καλούν να την αναλύσεις.
Το 2010 είχαν βάλει:

Ευθύνη υπουργών και υφυπουργών.

ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΤΙΓΜΗ!!!

Το Σύνταγμα της Ελλαδος 1975/1986/2001/2008 (και οδεύουμε σε τέταρτη αναθεώρηση το 2013) αποτελείται από 4 μέρη (Βασικές διατάξεις - Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα - Οργάνωση και λειτουργίες της Πολιτείας και Ειδικές τελικές και μεταβατκές διατάξεις).

Το πρώτο μέρος ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ασχολείται με τη μορφή του πολιτεύματος (άρθρα 1-2Σ) και με τις σχέσεις εκκλησίας - πολιτείας (άρθρο 3). Οι σχέσεις εκκλησίας και πολιτείας δεν είναι στην ύλη και όλοι ξέρουμε ότι το πολίτευμα στην Ελλάδα είναι προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία. Άρα εδώ δεν έχουμε κανένα σ.ο.σ θέμα. Και το άρθρο 2 που μιλάει για τις υποχρεώσεις της πολιτείας απέναντι στον πολίτη δεν νομίζω ότι πια ισχύει αυτό. Anyway.

 Το δεύτερο μέρος ΑΤΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ (άρθρα 4-25Σ)  είναι επίσης εντός ύλης αλλά και εκτός γιατί δεν είναι σ.ο.σ.

Πριν πάω στο τρίτο και πιο σημαντικό μέρος του συντάγματος, θα πάω κατευθείαν στο τέταρτο για να σας βρω τα σ.ο.σ. θέματα που θα διαβάσετε τελευταία στιγμή και να μην ταλαιπωρηθείτε με όλες τις σημειώσεις. Λοιπόν το τέταρτο μέρος περιέχει τις ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ (άρθρα 106-120Σ).
  • Από 106 έως 109Σ δεν τις κοιτάμε καθόλου. Είναι κάποιες ειδικές διατάξεις που δεν μπορούν να γίνουν θέμα κατατακτηρίων εξετάσεων.
  • Το άρθρο 110Σ που ασχολείται με την αναθέωρηση του συντάγματος είναι Σ.Ο.Σ.
  • Τα άρθρα 111-114Σ μας μιλούν για την περίπτωση που έχουμε νέο Σύνταγμα όπως το 1975 μετά τη χούντα. Εδώ έχω ένα θέμα τα ψηφίσματα και τις συντακτικές πράξεις αλλά έχουν πέσει ήδη πριν περίπου 6 χρόνια. Δεν πιστεύω να ξαναπέσουν γιατί δεν επαναλαμβάνονται τα θέματα εδώ και εννέα χρόνια!
  • Το άρθρο 115Σ που μας μιλά για τα Ειδικά Δικαστήρια είναι Σ.Ο.Σ. Δεν έχει πέσει τέτοιο θέμα ως τώρα. Warum nicht? (γιατί όχι;) όπως λένε και οι φίλοι μας οι Γερμανοί.
  • Από το 116 έως το άρθρο 120 του Σ δεν μας ενδιαφέρει τίποτα. Μόνο στο άρθρο 118Σ που αναφέρει πότε παίρνουν σύνταξη οι δικαστικοί. Αλλά ποιόν ενδιαφέρει; Το θέμα είναι πότε θα πάρουμε εμείς σύνταξη. Νομίζω;
  • Άρα από το τέταρτο μέρος βγάλαμε τρία θέματα αλλά το ένα έχει πέσει ήδη. Οπότε μόνο η αναθεώρηση του συντάγματος και τα ειδικά δικαστήρια δεν έχουν πέσει ακόμα. Διαβάστε τα!
     
Πάμε στο τρίτο μέρος και τελευταίο και πιο σπουδαίο. Από εδώ μάλλον είναι πάλι το θέμα για φέτος, αν δεν είναι κάτι από τη συνταγματική θεωρία ή κάτι από θεμελιώδεις αρχές (αλλά κράτος δικαίου και κοινωνικό κράτος έχει πέσει), άντε να μπουν οι πηγές του συνταγματικού δικαίου και από το πολίτευμα κόβω σαν θέμα το αντιπροσωπευτικό σύστημα. Αυτά.

  • Τα άρθρα 26-28Σ δεν ενδιαφέρουν. Το άρθρο 29Σ μιλά για την ίδρυση των πολιτικών κομμάτων. 
  • Τα άρθρα 30-34Σ που μιλούν για την ανάδειξη του Προέδρου της Δημοκρατίας θα μπορούσαμε να το πούμε ως σ.ο.σ.
  • Τα άρθρα 35-48Σ ασχολούνται με τις αρμοδιότητες του ΠτΔ και τα άρθρα 49-50Σ για τις ειδικές ευθύνες του. Διαβάστε τα. Δεν νομίζω αλλά καμιά φορά δεν ξέρεις. Αφορούν καθαρά παπαγαλία.
  • Από τα άρθρα 51-80Σ που ασχολούνται με τη Βουλή, διαβάστε τα όλα, τα θεωρώ σ.ο.σ. για φέτος. Αν σκεφτείς πόσες ώρες βάζω το κανάλι της βουλής όλη μέρα θα καταλάβεις τι εννοώ.
  • Από τα άρθρα 81-86Σ της κυβέρνησης, η ευθύνη των υπουργών έχει πέσει ήδη νομίζω πριν 3 χρόνια. Σαν θέμα σ.ο.σ. μου αρέσει πολύ η αρχή της δεδηλωμένης άρθρο 86Σ. Ίσως γιατί μου άρεσε ο Τρικούπης, δεν ξέρω (μην δίνετε σημασία) είναι πολύ βράδυ και έχω πιαστεί στο κρεββάτι μου που γράφω τόση ώρα.
  • Από τα άρθρα 87-100Α του Συντάγματος που μιλούν για την δικαστική εξουσία στην Ελλάδα, μου αρέσουν πολύ οι διακρίσεις των δικαστηρίων. Λίγο ξεσκόνισμα στις γνώσεις αυτές δεν είναι κακό!
  • Τέλος, αλλά όχι τελευταίο γιατί όπως είπαμε μπορεί να πέσει κάτι και από συνταγματική ιστορία (ίσως μια ιστορική συνταγματική αναδρομή, ότι πρέπει για την εποχή μας, πως φτάσαμε στο χάλι μας δηλαδή), τα άρθρα 101-105Σ μιλούν για δημοσίους υπαλλήλους και για τις ανεξάρτητες αρχές. Διαβάστε μόνο τις ανεξάρτητες αρχές, έτσι μήπως και πέσουν.
Άρα συμπερασματικά καταλήξαμε στα εξής θέματα σ.ο.σ.:

1.  Ιστορική συνταγματική αναδρομή.
2. Αναθεώρηση συντάγματος.
3. Ειδικά δικαστήρια.
4. Άμεσες και έμμεσες πηγές συνταγματικού δικαίου.
5. Αντιπροσωπευτικό σύστημα.
6. Ανάδειξη ΠτΔ.
7. Βουλή, όλα.
8. Αρχή της δεδηλωμένης.
9. Διακρίσεις δικαστηρίων.
10. Ανεξάρτητες αρχές.


Καλή επιτυχία και πάλι σε όλους!!! (για να δούμε θα πέσω μέσα;) Γιατί πέρσι έπεσα, ήταν το μόνο θέμα που διάβασα στις σημειώσεις μου. Αλλά δεν το περίμενα και κόλησα στην ανάλυση του θέματος.
Φιλιά σε όλους και καληνύχτα.

ΕΧΕΙ ΠΕΣΕΙ ΘΕΜΑ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ 2010-2011 (Νομίζω..)

Κάποια στιγμή δεν θυμάμαι ποιά χρονιά θυμήθηκα ότι μπήκε θέμα (γιατί δεν μας έδιναν τα θέματα τότε αλλά ούτε τώρα και επίσης δεν είχα το μπλογκ):

Το θέμα που είχε πέσει ήταν:

Ψηφίσματα και συντακτικές πράξεις.

Οπότε αυτό έχει πέσει και δεν πρόκειται να ξαναπέσει, ελπίζω γιατί δεν μας ενδιαφέρει τι έγινε πια το 1975, μας ενδιαφέρει τι θα γίνει τώρα με το Σύνταγμά μας.

Φιλικά,
Λίνα.

Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2013

ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΣΩΜΑ- ΣΟΣ ΘΕΜΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ (ΠΗΓΗ: Η ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ)

Το εκλογικό σώμα
Το εκλογικό σώμα είναι το σύνολο των Ελλήνων πολιτών που έχουν το δικαίωμα της ψήφου (ή το "δικαίωμα του εκλέγειν" ή το "ενεργητικό εκλογικό δικαίωμα").Το δικαίωμα αυτό διαθέτουν όσοι έχουν την ελληνική ιθαγένεια, έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας τους (ή πρόκειται να το συμπληρώσουν εντός του έτους στο οποίο διεξάγονται οι εκλογές), έχουν ικανότητα για δικαιοπραξία και δεν έχουν υποστεί αμετάκλητη ποινική καταδίκη για ορισμένα εγκλήματα (άρθρο 51 παρ. 3 Σ.). Για να ασκηθεί το εκλογικό δικαίωμα πρέπει ο εκλογέας να έχει εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους. [Σημειώνεται, πάντως, ότι τα ανωτέρω ισχύουν για τις βουλευτικές εκλογές. Στις εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μετέχουν στο εκλογικό σώμα, υπό προϋποθέσεις βέβαια, και κοινοτικοί υπήκοοι που διαμένουν στην Ελλάδα].

Αρχές που διέπουν την ψηφοφορία

Α) Η αρχή της καθολικής ψηφοφορίας. Σύμφωνα με την αρχή αυτή, από το εκλογικό σώμα αποκλείονται μόνον οι πολίτες εκείνοι που δεν συγκεντρώνουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις που θέτει, με αποκλειστικό τρόπο, το Σύνταγμα. Ο κοινός νομοθέτης δεν μπορεί να προβλέψει επί πλέον λόγους στέρησης του δικαιώματος της ψήφου.
Β) Η αρχή της ισότητας της ψήφου. Η αρχή αυτή εξειδικεύεται σε δύο επί μέρους αρχές: ότι κάθε πολίτης διαθέτει μόνον μία ψήφο και ότι όλες οι ψήφοι είναι νομικά ισοδύναμες.
Γ) Η αρχή της άμεσης ψηφοφορίας. Κατά την αρχή αυτή, δεν μεσολαβεί κάποια άλλη βούληση μεταξύ του εκλογέα και του αποτελέσματος της εκλογής. Με άλλα λόγια, δεν είναι δυνατόν οι εκλογείς να εκλέξουν κάποιους "εκλέκτορες" οι οποίοι με τη σειρά τους θα εκλέξουν τους βουλευτές.
Δ) Η αρχή της μυστικότητας της ψήφου. Με την αρχή αυτή εξασφαλίζεται το ότι η εκλογική βούληση του εκλογέα δεν θα γίνει γνωστή σε τρίτους.
Ε) Η αρχή της υποχρεωτικής ψηφοφορίας. Σύμφωνα με την αρχή αυτή, η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι με τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 καταργήθηκε η πρόβλεψη για νόμο που θα επιβάλει ποινικές κυρώσεις στον εκλογέα που δεν θα λάβει μέρος στις εκλογές.
ΣΤ) Η αρχή της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών σε ολόκληρη την επικράτεια. Με το αναθεωρημένο άρθρο 51 παρ. 4 του Συντάγματος, η αρχή αυτή μπορεί να καμφθεί για εκλογείς που βρίσκονται στο εξωτερικό, αρκεί να τηρείται η αρχή της ταυτόχρονης καταμέτρησης και ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων.
Ζ) Η αρχή της αυτοπρόσωπης άσκησης του εκλογικού δικαιώματος ισχύει, πλέον, μόνον για τους εκλογείς που βρίσκονται στην Επικράτεια. Το αναθεωρημένο άρθρο 51 παρ. 4 του Συντάγματος προβλέπει τη δυνατότητα στους εκλογείς που βρίσκονται στο εξωτερικό να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα "με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο".

Το εκλογικό σύστημα

Εκλογικό σύστημα είναι η μέθοδος μετατροπής των ψήφων σε έδρες. Δηλαδή με ποιόν τρόπο η βούληση του εκλογικού σώματος, που εκφράστηκε στις εκλογές με την ψήφο των εκλογέων θα μεταφραστεί σε κατανομή των βουλευτικών εδρών. Υπάρχουν πολλά εκλογικά συστήματα και πολύ περισσότερες παραλλαγές τους. Τα δύο βασικά, πάντως, συστήματα είναι το πλειοψηφικό (κατ'αυτό, σε κάθε εκλογική περιφέρεια εκλέγεται ο συνδυασμός ή ο υποψήφιος που λαμβάνει την πλειοψηφία των ψήφων) και το αναλογικό (κατά το οποίο οι έδρες κάθε εκλογικής περιφέρειας κατανέμονται στους συνδυασμούς και στους μεμονωμένους υποψηφίους ανάλογα με τις ψήφους που έλαβαν). Στην Ελλάδα έχουν εφαρμοστεί και τα δύο βασικά εκλογικά συστήματα. Έτσι, από το 1844 μέχρι το 1923 οι βουλευτικές εκλογές γίνονταν με το πλειοψηφικό σύστημα (και μάλιστα με "σφαιρίδια" και όχι με ψηφοδέλτια). Από το 1926 έως το 1956 εναλλάσσονται τα δύο συστήματα, πλειοψηφικό και αναλογικό. Μετά το 1956, βασικό εκλογικό σύστημα είναι το αναλογικό, σε πολλές παραλλαγές του. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το αναθεωρημένο άρθρο 54 παρ. 1 του Συντάγματος, το εκλογικό σύστημα ορίζεται με νόμο που ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός εάν προβλέπεται η ισχύς του άμεσα από τις επόμενες εκλογές με ρητή διάταξη που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών. Κάθε ένσταση που αναφέρεται σε εκλογική παράβαση κατά τις βουλευτικές εκλογές εκδικάζεται από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (άρθρα 58 και 100 του Συντάγματος).

Σ.Ο.Σ. ΘΕΜΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ (Η ΒΟΥΛΗ) ΠΗΓΗ: Η ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Tι είναι η Bουλή

Η Βουλή είναι ο κορυφαίος δημοκρατικός θεσμός, μέσω του οποίου αντιπροσωπεύεται ο λαός δια των βουλευτών.

H Ολομέλεια και το Tμήμα

Η Ολομέλεια της Βουλής αποτελείται από το σύνολο των Βουλευτών, οι οποίοι εκλέγονται στις βουλευτικές εκλογές. Οι εκλογές διεξάγονται κάθε τέσσερα χρόνια, εκτός αν η Βουλή διαλυθεί νωρίτερα. Το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο εκλογικών αναμετρήσεων αποτελεί μία «Βουλευτική Περίοδο». Οι Βουλευτικές Περίοδοι αριθμούνται σε συνεχή σειρά από το 1974 και με ελληνική αρίθμηση. Σήμερα διανύουμε τη δέκατη τρίτη (ΙΓ) Βουλευτική Περίοδο.
Κατά τη διάρκεια της Βουλευτικής Περιόδου, η Βουλή συνέρχεται σε τακτικές Συνόδους (από το Σύνταγμα προβλέπεται και η σύγκληση της Βουλής σε έκτακτες και ειδικές Συνόδους).
Η Ολομέλεια της Βουλής συνέρχεται σε τακτική Σύνοδο την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου κάθε έτους. Η διάρκεια της τακτικής Συνόδου δε μπορεί να είναι μικρότερη των πέντε μηνών. Σε τακτική Σύνοδο συγκαλείται η Ολομέλεια της Βουλής μέσα σε τριάντα ημέρες από τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών.
Η Ολομέλεια της Βουλής ασκεί κατεξοχήν τις αρμοδιότητες του νομοθετικού έργου και του κοινοβουλευτικού ελέγχου.
Κατά τη διάρκεια της διακοπής των εργασιών της Βουλής, δηλαδή κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο Συνόδων, μέρος του Νομοθετικού Έργου αλλά και του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου ασκείται από τις συνθέσεις του Τμήματος Διακοπής των Εργασιών της Βουλής.
Υπάρχουν τρεις διαδοχικές συνθέσεις του Τμήματος Διακοπής κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών και κάθε μία αποτελείται από το 1/3 του όλου αριθμού των Βουλευτών.
Στο Τμήμα Διακοπής των Εργασιών της Βουλής μετέχει το ένα τρίτο του όλου αριθμού των Βουλευτών. Η σύνθεσή του αλλάζει περιοδικά, με τρόπο που να εξασφαλίζει την ισόχρονη, κατά το δυνατό, συμμετοχή σε αυτό όλων των Βουλευτών.

Η Βουλή αποφασίζει

Η Ολομέλεια της Βουλής αποφασίζει με την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών της, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από το 1/4 του όλου αριθμού των Βουλευτών (75 βουλευτές). Οι περιπτώσεις που απαιτούν ειδική πλειοψηφία αναφέρονται στο Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής.

Η Βουλή νομοθετεί

Η νομοθετική λειτουργία, δηλαδή η ψήφιση των νομοσχεδίων και των προτάσεων νόμου και ο κοινοβουλευτικός έλεγχος προς την Κυβέρνηση, αποτελούν τον πυρήνα του κοινοβουλευτικού έργου.
Τη νομοθετική πρωτοβουλία έχει είτε η Κυβέρνηση, δηλαδή ένας ή περισσότεροι Υπουργοί της, είτε οι Βουλευτές, ατομικά ή συλλογικά. Οι Υπουργοί καταθέτουν στη Βουλή τα νομοσχέδια (ή σχέδια νόμου), τροπολογίες και προσθήκες. Αντίστοιχα, οι Βουλευτές καταθέτουν στη Βουλή προτάσεις νόμων, τροπολογίες και προσθήκες, υπό τις προϋποθέσεις που ορίζει το Σύνταγμα για την υποβολή τους.

Η κατάθεση των νομοσχεδίων και των προτάσεων νόμων στη Βουλή

Τα νομοσχέδια και οι προτάσεις νόμων συνοδεύονται από αιτιολογική έκθεση, η οποία επεξηγεί αναλυτικά τους στόχους των νομοσχεδίων και των προτάσεων νόμων. Τα νομοσχέδια ή οι προτάσεις νόμου που συνεπάγονται επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, συνοδεύονται από έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, η οποία προσδιορίζει τις δαπάνες που προκύπτουν από την εφαρμογή των προτεινόμενων διατάξεων. Σε περίπτωση νομοσχεδίου που συνεπάγεται δαπάνη ή ελάττωση εσόδων, ως υποχρεωτικό συνοδευτικό έγγραφο υποβάλλεται επιπρόσθετα η ειδική έκθεση του Υπουργού Οικονομικών και του αρμόδιου Υπουργού, η οποία αναφέρει τον τρόπο κάλυψης της δαπάνης. Επίσης, συνοδεύονται υποχρεωτικά από έκθεση αξιολόγησης των συνεπειών της ρύθμισης και από έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης που έχει προηγηθεί της κατάθεσής τους. Επιπλέον, υποβάλλεται και η έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής, που επεξεργάζεται νομοτεχνικά τις προτεινόμενες διατάξεις.
Τα νομοσχέδια και οι προτάσεις νόμων κατατίθενται στη Διεύθυνση Νομοθετικού Έργου της Βουλής μέχρι την ημέρα Πέμπτη και ώρα 20.00, ενώ η κατάθεση προσθηκών ή τροπολογιών την Παρασκευή γίνεται το αργότερο μέχρι ώρα 13.00. Στη συνέχεια, τα νομοσχέδια και οι προτάσεις νόμου  ανακοινώνονται στο Σώμα, δηλαδή ενώπιον των Βουλευτών, και παραπέμπονται είτε για επεξεργασία και εξέταση είτε για συζήτηση και ψήφιση στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή της Βουλής.
Η επεξεργασία και εξέταση του νομοσχεδίου ή της πρότασης νόμου γίνεται σε δύο στάδια, μεταξύ των οποίων μεσολαβεί διάστημα τουλάχιστον επτά (7) πλήρων ημερών. Κατά το πρώτο στάδιο διεξάγεται συζήτηση επί της αρχής και επί των άρθρων και κατά το δεύτερο στάδιο γίνεται δεύτερη ανάγνωση, συζήτηση και ψήφιση επί ενός εκάστου άρθρου.

Κατά την επεξεργασία νομοσχεδίου ή πρότασης νόμου από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή και μέχρι τη δεύτερη ανάγνωση των άρθρων  κάθε ειδική μόνιμη επιτροπή μπορεί, να διατυπώνει γνώμη για θέμα ιδιαίτερης σημασίας του οικείου νομοσχεδίου ή προτάσεως, το οποίο εμπίπτει στην αρμοδιότητά της.

Η Βουλή συζητά και ψηφίζει τα νομοσχέδια και τις προτάσεις νόμων

Μετά την επεξεργασία τους ή τη συζήτηση και ψήφισή τους από την αρμόδια Διαρκή Επιτροπή, τα νομοσχέδια και οι προτάσεις νόμων εγγράφονται στην Ημερήσια Διάταξη Νομοθετικού Έργου της Βουλής προς συζήτηση και ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής. Στο Τμήμα Διακοπής των Εργασιών της Βουλής συζητούνται όλα τα νομοσχέδια, εκτός από αυτά που ανήκουν στην αρμοδιότητα της Ολομέλειας.
Τα νομοσχέδια και οι προτάσεις νόμου ψηφίζονται κατ' αρχήν, κατ' άρθρον και στο σύνολο.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκδίδει και δημοσιεύει τους νόμους που έχουν ψηφισθεί από τη Βουλή, αφού προηγουμένως υπογραφούν από τους αρμόδιους Υπουργούς.
  Η Βουλή ασκεί και άλλες αρμοδιότητες, όπως:
  • Η Αναθεώρηση του Συντάγματος
  • Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας
  • Η ψήφιση του Κανονισμού της Βουλής
  • Η ψήφιση του προϋπολογισμού, του απολογισμού και του γενικού ισολογισμού του Κράτους καθώς και η ψήφιση του προϋπολογισμού και του απολογισμού της Βουλής
  • Η έγκριση των προγραμμάτων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης
  • Η απόφαση για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος
  • Η άρση ασυλίας των Βουλευτών
  • Η πρόσκληση Αρχηγών Κρατών, Προέδρων Κυβερνήσεων και προσωπικοτήτων διεθνούς κύρους να απευθυνθούν στη Βουλή.

Η Βουλή ελέγχει

Η Κυβέρνηση υπόκειται στον έλεγχο της Βουλής, όπως προβλέπεται στο Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής.

 Η ψήφος εμπιστοσύνης

Η Κυβέρνηση οφείλει να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής. Έτσι κάθε φορά που σχηματίζεται νέα Κυβέρνηση (μετά από βουλευτικές εκλογές ή μετά από παραίτηση της προηγούμενης), οφείλει να εμφανίζεται ενώπιον της Βουλής και να ζητά ψήφο εμπιστοσύνης. Η Κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα και όποτε άλλοτε θελήσει κατά τη διάρκεια της βουλευτικής περιόδου να ζητήσει από τη Βουλή ψήφο εμπιστοσύνης. Αντίστοιχα, από την ίδια τη Βουλή μπορεί να υποβληθεί πρόταση δυσπιστίας, δηλαδή να αμφισβητηθεί η εμπιστοσύνη της Βουλής προς την Κυβέρνηση. Η πρόταση δυσπιστίας πρέπει να είναι υπογεγραμμένη από 50 τουλάχιστον Βουλευτές (το ένα έκτο του όλου αριθμού) και να αναφέρει σαφώς τα θέματα για τα οποία θα διεξαχθεί η συζήτηση. Για να γίνει δεκτή η πρόταση δυσπιστίας, δηλαδή για να αποδειχθεί ότι η Κυβέρνηση δεν διαθέτει πλέον την εμπιστοσύνη της Βουλής, πρέπει να υπερψηφιστεί από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των Βουλευτών, δηλαδή από 151 Βουλευτές. Πρόταση δυσπιστίας μπορεί να υποβληθεί μόνο μετά από πάροδο εξαμήνου αφότου η Βουλή απέρριψε πρόταση δυσπιστίας.
Κατ' εξαίρεση μπορεί να υποβληθεί πρόταση δυσπιστίας και πριν από την πάροδο εξαμήνου, αν είναι υπογεγραμμένη από την πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών.

Άλλα μέσα Κοινοβουλευτικού ελέγχου

Η πρόταση δυσπιστίας δεν είναι το μόνο μέσο ελέγχου της Κυβέρνησης από τη Βουλή. Το Σύνταγμα και, κυρίως, ο Κανονισμός της Βουλής προβλέπουν και άλλα μέσα άσκησης του Κοινοβουλευτικού ελέγχου. Με αυτά, είτε ζητούνται πληροφορίες και διευκρινίσεις από την Κυβέρνηση, είτε ασκείται έλεγχος για την πολιτική της σε έναν ορισμένο τομέα για πράξεις ή παραλείψεις της.

Οι αναφορές

Οι πολίτες, μεμονωμένα ή συλλογικά, μπορούν να απευθύνουν εγγράφως και επωνύμως παράπονα ή αιτήματα στη Βουλή. Oι Boυλευτές πoυ επιθυμoύν να υιoθετήσoυν αναφoρά την πρoσυπoγράφoυν κατά την κατάθεσή της ή τo δηλώνoυν κατά την ανακoίνωσή της στη Boυλή. Ο Υπουργός είναι υποχρεωμένος να απαντήσει εγγράφως εντός 25 ημερών στην αναφορά την οποία έχει υιοθετήσει Βουλευτής.

Οι ερωτήσεις

Οι Βουλευτές μπορούν να απευθύνουν εγγράφως στους Υπουργούς ερωτήσεις για οποιαδήποτε δημόσια υπόθεση. Οι ερωτήσεις αυτές αποσκοπούν στην ενημέρωση της Βουλής σχετικά με την υπόθεση αυτή. Οι Υπουργοί οφείλουν να απαντούν εγγράφως εντός 25 ημερών.

Οι επίκαιρες ερωτήσεις

Κάθε Βουλευτής έχει δικαίωμα, για θέματα που άπτονται της άμεσης επικαιρότητας, να υποβάλει γραπτές επίκαιρες ερωτήσεις προς τον Πρωθυπουργό ή τους Υπουργούς, οι οποίοι απαντούν προφορικά. Επίκαιρες ερωτήσεις συζητούνται στην Ολομέλεια αλλά και στο Τμήμα Διακοπής των Εργασιών της Βουλής στην πρώτη και τρίτη σύνθεσή του.

Οι επερωτήσεις

Οι επερωτήσεις αποσκοπούν στον έλεγχο της Κυβέρνησης για πράξεις ή παραλείψεις της. Οι επερωτήσεις συζητούνται στην Ολομέλεια της Βουλής. Εάν υπάρχουν περισσότερες επερωτήσεις για το ίδιο θέμα, η Βουλή μπορεί να αποφασίσει την ταυτόχρονη συζήτησή τους ή ακόμη και γενίκευση της συζήτησης.

Οι επίκαιρες επερωτήσεις

Για θέματα της άμεσης επικαιρότητας οι Βουλευτές έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν επίκαιρες επερωτήσεις. Οι επίκαιρες επερωτήσεις συζητούνται στην Ολομέλεια αλλά και στο Τμήμα Διακοπής των Εργασιών της Βουλής στην πρώτη και τρίτη σύνθεσή του. Η διαδικασία συζήτησης που προβλέπει ο Κανονισμός για τις επερωτήσεις εφαρμόζεται και στις επίκαιρες επερωτήσεις.

Επίκαιρες ερωτήσεις προς τον Πρωθυπουργό ( Ώρα του Πρωθυπουργού)

Ο Πρωθυπουργός μία φορά την εβδομάδα απαντά σε δύο τουλάχιστον επίκαιρες ερωτήσεις, που απευθύνονται στον ίδιο. Στη συζήτηση που διεξάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής λαμβάνουν το λόγο ο Πρωθυπουργός και ο Βουλευτής που έχει υποβάλει την επίκαιρη ερώτηση, ο οποίος την αναπτύσσει προφορικά σε 2 λεπτάΟι περισσότερες επίκαιρες ερωτήσεις υποβάλλονται από τους Προέδρους των Κοινοβουλευτικών ομάδων, αλλά και οι Βουλευτές έχουν τη δυνατότητα να απευθύνουν επίκαιρες ερωτήσεις προς τον Πρωθυπουργό. Εάν το θέμα της επίκαιρης ερώτησης που απευθύνεται στον Πρωθυπουργό είναι της αποκλειστικής αρμοδιότητας Υπουργού, τότε μπορεί να απαντήσει ο αρμόδιος Υπουργός.

Οι αιτήσεις κατάθεσης εγγράφων

Οι Βουλευτές έχουν το δικαίωμα να ζητούν εγγράφως από τους Υπουργούς την κατάθεση εγγράφων σχετικών με κάποια δημόσια υπόθεση. Ο Υπουργός οφείλει να αποστείλει στη Βουλή εντός 30 ημερών τα ζητούμενα έγγραφα. Ωστόσο δεν κατατίθενται έγγραφα που αφορούν διπλωματικό, στρατιωτικό ή σχετικό με την ασφάλεια του Κράτους ζήτημα.

Οι συζητήσεις με πρωτοβουλία Βουλευτών

Τόσο στις Διαρκείς Επιτροπές όσο και στην Ολομέλεια μπορεί, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να διεξάγονται με πρωτοβουλία Βουλευτών συζητήσεις για θέματα γενικότερης σημασίας ή ενδιαφέροντος.

Ο έλεγχος επί των Ανεξάρτητων Αρχών

Κάθε Ανεξάρτητη Αρχή υποβάλλει στον Πρόεδρο της Βουλής μέχρι την 31η Μαρτίου κάθε έτους έκθεση για τα πεπραγμένα της κατά το προηγούμενο έτος. Η έκθεση διαβιβάζεται είτε στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, είτε στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή ή σε άλλη συνιστώμενη επιτροπή, οι οποίες υποβάλλουν τα πορίσματα των συζητήσεών τους στον Πρόεδρο της Βουλής. Ο Πρόεδρος τα υποβάλλει στην Κυβέρνηση και στην ελεγχόμενη αρχή. Επί των πορισμάτων μπορεί να διεξαχθεί συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής χωρίς τη διεξαγωγή ψηφοφορίας.

Πληροφόρηση και ενημέρωση της Βουλής

Για την έγκαιρη και υπεύθυνη πληροφόρηση της Βουλής ο Πρωθυπουργός μπορεί να ζητήσει να κάνει ανακοινώσεις ή δηλώσεις στη Βουλή για οποιαδήποτε σοβαρή δημόσια υπόθεση. Στην περίπτωση αυτή διεξάγεται σύντομη συζήτηση, στην οποία συμμετέχουν οι Πρόεδροι των Κοινοβουλευτικών Ομάδων.
Επίσης, οι Υπουργοί ενημερώνουν τη Βουλή για σοβαρά θέματα της αρμοδιότητάς τους.

Προ Ημερησίας Διατάξεως Συζητήσεις

Αφορούν εθνικά θέματα ή θέματα γενικότερου ενδιαφέροντος και διεξάγονται σε επίπεδο Αρχηγών Κομμάτων. Σε αυτές τις συζητήσεις ομιλούν ο Πρωθυπουργός, οι Πρόεδροι των Κοινοβουλευτικών Ομάδων καθώς και ένας ή δύο Υπουργοί.
Σε κάθε σύνοδο, διεξάγονται υποχρεωτικά επτά  συζητήσεις εκ των οποίων μία αποτελεί δικαίωμα της Κυβέρνησης, μία του Προέδρου της Βουλής και οι άλλες πέντε της Αντιπολίτευσης.

Σημαντικές καινοτομίες

Με την τροποποίηση του Κανονισμού της Βουλής τον Ιούλιο του 2010 προβλέφθηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Στο Πρώτο Μέρος του Κανονισμού της Βουλής:

Η ενίσχυση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, η οποία μπορεί να καλεί σε ακρόαση λειτουργούς του κράτους, καθώς και οποιοδήποτε δημόσιο πρόσωπο για θέματα που αφορούν στη λειτουργία των θεσμών και της διαφάνειας, η προσέλευση των οποίων είναι υποχρεωτική. Η επιτροπή μπορεί να καλεί σε ακρόαση τον πρόεδρο και τους αντιπροέδρους του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, τον γενικό επίτροπο της Επικρατείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου και τον γενικό επίτροπο των διοικητικών δικαστηρίων για θέματα που αφορούν σε λειτουργικά ζητήματα της δικαιοσύνης προς το σκοπό της ενίσχυσης της διαφάνειας.
Η επιτροπή έχει την εξουσία συλλογής πληροφοριών και εγγράφων και την εξουσία κλήσης και εξέτασης προσώπων.
Η επιτροπή στο τέλος κάθε συνόδου υποβάλλει έκθεση στην Ολομέλεια της Βουλής, η οποία καταχωρίζεται στα πρακτικά και για την οποία γίνεται συζήτηση στην Ολομέλεια σε ειδική συνεδρίαση, χωρίς διεξαγωγή ψηφοφορίας.

Στο Δεύτερο Μέρος του Κανονισμού της Βουλής:

Ιδρύεται στη Βουλή Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους, που υπάγεται στον Πρόεδρο της Βουλής και είναι αρμόδιο για :
α) την παρακολούθηση της εκτέλεσης του Προϋπολογισμού του Κράτους,
β) τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικών με τον Προϋπολογισμό του Κράτους, την ανάλυση και αξιολόγηση των στοιχείων του Προϋπολογισμού των προβλέψεων για τα δημόσια έσοδα και δαπάνες και τη διατηρησιμότητα των μακροχρόνιων δημοσιονομικών μεγεθών,
γ) την υποβοήθηση του έργου της Ειδικής Επιτροπής του απολογισμού και του γενικού ισολογισμού του Κράτους και ελέγχου της εκτέλεσης του προϋπολογισμού του Κράτους, καθώς και της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων,
δ) τη σύνταξη και υποβολή προς τις ανωτέρω επιτροπές εκθέσεων σχετικά με την τήρηση των δημοσιονομικων στόχων που τίθενται στα Μεσοπρόθεσμα Δημοσιονομικά Πλαίσια Στρατηγικής, τις παραδοχές των μακροοικονομικών  εκτιμήσεων και δημοσιονομικών προβλέψεων που αυτά θέτουν και τη συνολική εναρμόνιση της δημοσιονομικής πολιτικής της Γενικής Κυβέρνησης με τις αρχές και τις διαδικασίες του νόμου για τη "Δημοσιονοκή Διαχείριση και Ευθύνη".
Απαγορεύεται η μετατροπή της εργασιακής σχέσης του μετακλητού υπαλλήλου που επάγεται σε διορισμό σε οργανική ή προσωποπαγή θέση μονίμου ή ιδιωτικού δικαίου προσωπικού της Βουλής.